پیانو های آکوستیک و پیانو های دیجیتال دارای ۳ پدال هستند. این پدال‌ها برای ایجاد تغییرات در صدای پیانو طراحی و ایجاد شده‌اند. در این مقاله به بررسی نقش و کاربرد پدال پیانو خواهیم پرداخت. در ادامه با سازکالا همراه باشید.
انواع پدال پیانو
پدال دمپر یا ساستین
پدال سمت راست پیانو را به عنوان ساستین یا دمپر می‌شناسند. یکی از بخش‌های مهمی که در اکشن پیانوها وجود دارد دمپر نام دارد. هنگامی که نوازنده کلاویه‌ای را می‌فشارد، چکش به سمت سیم حرکت کرده و پس از وارد کردن ضربه به سیم برای تولید صدا به عقب بر می‌گردد.
در این حالت وقتی صدا در سیم ایجاد می‌شود، تا زمانی که لرزش سیم ادامه داشته باشد، صدا نیز ادامه پیدا میکند. حال اینکه در نواختن‌های سریع و پشت سر هم چند نت، اگر این طولانی شدن صدا برای همه نت‌ها اتفاق بیفتد، صدای تمام سیم‌ها با هم قاطی شده و نت‌ها غیر قابل تشخیص می‌شوند.
پدال دمپر
دمپر، بالشتک‌های نمدی کوچکی هستند که مقابل تمام سیم‌ها قرار گرفته و به محض اینکه نوازنده کلاویه را رها میکند، با قسمت نمدی دمپر بر روی سیم قرار گرفته، و به این طریق لرزش و صدای ساستین دار از بین می‌رود. در این صورت صدای نت‌های بعدی کاملا قابل تشخیص خواهند بود.
در برخی مواقع برای اجرای تکنیک مورد نظر، نوازنده به ساستین و صدای کش دار تری نیاز دارد. برای این منظور پدال دمپر طراحی شده‌است. هنگامی که پدال دمپر پایین نگه داشته شود، دمپرها از روی سیم‌ها عقب رفته و تا زمانی که پدال پیانو رها شود دمپر بر روی سیم‌ها قرار نخواهد گرفت و به این شکل صدای سیم‌ها طولانی می‌گردد.
سه حالت مختلف پدال دمپر پیانو
زمانی که پدال دمپر کاملا رها باشد صدا به صورت مقطعی و کاملا جداگانه شنیده می‌شود. هنگامی که پا روی پدال دمپر قرار گرفته باشد، صدا ساستین بیشتری داشته و طولانی می‌شود. گاهی اوقات نوازنده به کشش صدایی میان این دو نیز دارد. برای این امر باید پدال را تا نیمه نگه داشت. این امر به نام نیم پدال نیز شناخته می‌شود.
– پدال سوستناتو و دمپر ( ساستین )
تاثیر پدال دمپر بر تمامی کلاویه‌ها می‌باشد. بنابر این وقتی پدال دمپر را فشار می‌دهید، هر نتی را که می‌نوازید، شامل ساستین می‌شود. با استفاده از پدال سوستناتو، نوازنده می‌تواند انتخاب نماید که ساستین کدامیک از نت‌ها، بی‌اثر شود. البته ناگفته نماند که این پدال فقط در پیانو گرند و برخی پیانو های دیجیتال موجود است.
سایر عملکرد های پدال سوم
پدال میانی در پیانوهای قدیمی وجود ندارد. البته اگر پیانو شما سه پدال داشته باشد، پدال وسط ممکن است sostenuto نباشد. در برخی از پیانوها، پدال sostenuto با پدال بیس جایگزین می‌شود. سایر پیانوها دارای یک پدال practice (معروف به پدال celeste) می‌باشند که صدای نت‌ها را نرم‌تر می‌نماید.
نحوه خواندن نماد پدال در دفتر نت
برای برخی از آهنگسازان استفاده از پدال امری عادی و مشخص است. در نت نویسی و نت خوانی، علامت پدال نشان دهنده فشار دادن پدال به سمت پایین و مدت زمان نگه داشتن و برداشتن پا از روی پدال است.
- پدال ساستین ( دمپر ) : Down = “Ped.” Up = “✱”
- پدال سوستناتو ( Sostenuto ) : Down = “Sost. Ped.” Up = “✱”
Una corda.
- پدال سافت: “una corda” Up = “tre corda”
– پدال سافت یا نرم
پدال سوم، پدال Soft است. فشار دادن این پدال، چکش‌های پیانو را به سیم‌ها نزدیک‌تر از حالت عادی می‌نماید. بنابراین چکش برای ضربه زدن به سیم، فاصله کمتری را طی میکند. این امر باعث می‌شود ضربات نرم‌تر و در نتیجه صدا نرم‌تر و خفه‌تر از حالت عادی اجرا شود. این تکنیک نیز برای ایجاد داینامیک و تونالیته مورد نظر نوازنده استفاده می‌شود. این پدال در پیانو گرند و دیواری موجود است.
– پدال میوت پیانو (سکوت)
پدال چهارم پدال میوت یا بی‌صدا کننده است. از آنجایی که پدال سوستناتو در پیانو دیواری وجود ندارد، پدال میوت در پیانو دیواری قرار داده شده‌است. با فشردن این پدال، یک پرده نمدی بین چکش‌ها و سیم‌ها قرار می‌گیرد و از وارد شدن ضربه توسط چکش‌ها به سیم‌ها جلوگیری میکند و صدای پیانو را تا حد قابل توجه‌ای کاهش می‌دهد. در این حالت شما می‌توانید بدون اینکه صدا، مزاحم همسایگان و اطرافیان شود، به انجام تمرینات خود بپردازید. همچنین می‌توانید از آموزش پیانو سازکالا نیز استفاده نمایید.
برخی از عملکرد های پدال در پیانوهای دیجیتال
حالت نیم پدال: برخی پیانوهای دیجیتال دارای عملکرد نیم پدال نیز می‌باشند. تکنیکی که در آن دمپر جایی بین بالا و پایین قرار می‌گیرد. در این حالت نیمه دمپر در پیانو آکوستیک، دمپر تنها مقداری سیم‌ها را بی صدا میکند. عملکرد نیم پدال در پیانوهای دیجیتال Yamaha سری CLP امکان ایجاد ظرافت‌های خاص و کنترل وضوح دمپر را فراهم نموده. این سری، با کنترلی دقیق تاثیر خود در بی‌صدا کردن دمپر را به خوبی نشان داده و امکان دریافت ظریف‌ترین صداها را که تنها با پیانو آکوستیک امکان پذیر است را نیز فراهم میکند.
پدال دمپر GP Response: این سبک از پدال برای مدل‌هایی نظیر CLP-785 ،CLP-775 و CLP-795GP در نظر گرفته شده و پاسخ لمسی پیشرفته‌ای ارائه میکند. وقتی این پدال را فشار می‌دهید، حس نزدیک‌تری نسبت به پدال پیانو گرند را تجربه خواهید نمود. این پدال در واقع اثر نیم پدال را بهتر و آسان‌تر از سایر پدال‌ها ارائه می‌نماید.
