نت خوانی یا Solfege ( دو، ر، می، و غیره) یک روش برای معرفی و آموزش گام می‌باشد. تاریخ نت خوانی به قرن ۱۱ ام و اثر نظریه پرداز موسیقی Guido D’AArezo بر می‌گردد. دو نوع سیستم نت خوانی وجود دارد: ثابت و متحرک. در این مطلب به آموزش نت خوانی و نت‌های موسیقی به صورت تصویری خواهیم پرداخت.
نت خوانی ثابت و متحرک
در روش ثابت، هجا به گام‌های صدا تقسیم می‌شود (مثلا Do=C). در روش متحرک، هجا به درجه تقسیم می‌شود (به عنوان مثال درجه ۱ مقیاس ماژور=Do). نت خوانی متحرک، که به آن تونیک sol-fa نیز می‌گویند، در قرن ۱۹ ام در انگلستان تکمیل تر شد.
فواید نت خوانی
نت خوانی متحرک، ملودی‌ها را در یک زمینه تونال قرار می‌دهد، بر روی روابط بین نتها تمرکز دارد، و به بدست آوردن درکی جامع تر از موسیقی کمک می‌کند. لازم به ذکر است که هنگام استفاده از سیستم نتخوانی متحرک، موزیک‌های پیچیده تر نیاز به تجذیه و تحلیل‌های قبلی خواهند داشت. نت خوانی ثابت در بسیاری از موزیک‌های اسپانیایی، اسلاویایی، و کشورهای فرانسوی زبان، معادل نام نتها استفاده می‌شوند. ممکن است نوازندگان استفاده از نت خوانی ثابت را راحتتر بدانند، اما این سیستم نت خوانی فاقد زمینه و درک جامعی است. به طور کلی، نت خوانی ابزاری مفید و مناسب برای یادگیری و بهبود مهارت‌های خواندن و بدست آوردن درک درستی از موسیقی و روابط تونال می‌باشد.
روش Kodaly
نت خوانی غالبا با روش Kodaly در ارتباط است. Kodaly مفاهیم جدیدی را از طریق، گوش دادن، خواندن و حرکت معرفی کرده است و اساس این روش “صدا قبل از خواندن” است. روش Kodaly شامل هجاهای ریتم و حرکات ریتمیک، نتخوانی متحرک Glover، و نشانه‌های دستی John Curwen انجام می‌شود. نمات مربوط با موزیک ابتدا با استفاده از سل و می معرفی شده، سپس لا و نت‌های مقیاس پنتاتونیک معرفی می‌شوند.
برای خواندن دیگر مقالات مفید به وبلاگ سازکالا سر بزنید.
استراتژی تدریس
در این بخش چند روش برای تمرین نت خوانی کودکان قرار داده شده است:
- با گرم کردن شروع کنید. این بهترین راه برای معرفی نت خوانی به افراد دوره ابتدایی است. از یک الگوی سل-می استفاده کنید یا آن را به سل-می-دو ادامه دهید یا از ۵ مقیاس نت استفاده کنید (سل-فا-می-ر-دو).
- از الگوهای Call و پاسخ به منظور ارتقا مهارت‌های شنیداری استفاده کنید (سعی کنید الگوهای تونال یک سرود جدید را انتخاب کنید). از چند کودک بخواهید تا رهبر گروه بوده و الگویی را برای گروهی بخوانند.
- یک نت را به عنوان بازی بنوازید. کودکان عاشق الگوی راز یا مخفی می‌باشند. یک الگوی تونال را انتخاب کنید، آن را برای کودکان بخوانید و به آن‌ها بگویید که این الگو یک راز بین آن‌هاست. سپس سایر الگوهای تونال را همراه با کودکان اجرا کنید. الگوی راز بخوانید – و اگر هیچکس در خواندن آن الگو شما را همراهی نکرد به خود یک امتیاز دهید، و اگر هر کدام از بچه‌ها ادامه الگویی که شما می‌خوانید را حدس زد به او یک امتیاز دهید.
استراتژی یادگیری نت خوانی
- کتاب تئوری موسیقی را دانلود کنید: کامل‌ترین کتاب آموزش نت و الفبای موسیقی، کتاب تئوری موسیقی از مصطفی کمال پور تراب می‌باشد. این کتاب به صورت بخش بخش و به زبانی ساده الفبای موسیقی را آموزش داده و تئوری موسیقی را به شما علاقه مندان به یادگیری آموزش می‌دهد.
- یادگیری نت نویسی و نت خوانی (Solfege): بدون توانایی خواندن نت‌های موسیقی باز هم می‌توانیم موسیقی بنوازیم. توانایی خواندن نت‌های موسیقی، درک شما از تئوری موسیقی رابالا می‌برد، و همچنین شما را قادر می‌سازد تا قطعه ای را بنوازید که قبلا نشنیده اید. همچنین به شما کمک می‌کند تا ایده‌های خود را بهتر با دیگران در میان بگذارید. این مهارت‌ها برای یادگیری کامل شما، نیاز به مدتی زمان خواهند داشت.
نت ها
در موسیقی برای مشخص کردن صداهای مختلف از هفت نت اصلی استفاده می‌شود که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
دو – ر – می – فا -سل – لا – سی ، همان هفت نت اصلی هستند. در زبان فارسی نتها به این شکل اسم گذاری شده اند که به آن اسم گذاری هجایی هم گفته می‌شود. این نام‌ها بر گرفته از اسم گذاری هجایی انگلیسی می‌باشد.
در کشورهای انگلیسی زبان و آلمانی زبان نیز برای نام گذاری نتها از روشی دیگر استفاده می‌کنند که به آن نام گذاری الفبایی می‌گویند.
اکتاو
اکنون که با نام نتها آشن شده اید نوبت آن است که بدانید از این نتها به چه شکل استفاده می‌شود. ابتدا لازم است بدانید نتها در تعداد ۸ تایی دسته بندی می‌شوند. شاید بپرسید چرا ۸ تا نت؟ زیرا اگر از هر یک از نتها شروع کنید و نتها را به ترتیب بشمارید در هشتمین نت به نت هم نام می‌رسیم.
جالب است بدایند واژه اکتاو نیز به معنای هشتم است به همین علت به فاصله ی دو نت هم نام اکتاو گفته می‌شود. برای مثال بیایید از نت سل شروع کنیم و بشماریم : سل . فا . می . ر . دو. سی . لا . سل
حال کاربرد اکتاو برای چیست؟ می‌توانید کلاویه‌های یک پیانو را در نظر بگیرید و یک نت مانند سل را انتخاب کنید سپس هشت نت به سمت راست بروید و متوجه می‌شوید که صدا زیرتر می‌شود، زمانی که به نت هم نام رسیدید شما در واقع دارید سل اکتاو زیر تر را به صدا در می‌اورید.
شاید شنیدن این مطالب برای اولین بار کمی عجیب باشد اما در نظر داشته باشید در موسیقی فقط یک سل یا یک فا نداریم و هر کدام این نتها در اکتاوهای بم با زیر قابل اجرا هستند.
پنج خط حامل
نتها، علائم و نشانه‌ها همگی زمانی معنی دارند که روی ۵ خط موازی با فاصله‌های برابر قرار گیرند. این خطوط در تمام صفحات در چند ردیف کشیده شده اند.
حتما بخوانید : سلفژ چیست؟
سایت خیلی خوبی دارید
امیدوارم موفق باشید