نقشه راه یادگیری پیانو

نقشه راه یادگیری پیانو، محبوب‌ترین ساز دنیا، چگونه است؟ برای آموزش پیانو به صورت حرفه‌ای چه مسیری را باید طی کنیم؟ همانطور که احتمالا می‌دانید، به پیانو ساز مادر می‌گویند و این به دلیل صدای دلنشین و تکنیک‌های بسیار این ساز برای اجرای قطعات متنوع از سبک‌های مختلف است. این ویژگی‌ها، پیانو را به انتخابی عالی برای هنرجویان موسیقی و ساز تبدیل کرده‌است. اما شاید برایتان سوال شده‌باشد که یادگیری پیانو چگونه است؟ چه موانعی ممکن است سر راه کسی که می‌خواهد پیانو زدن را تازه شروع کند، قرار بگیرد؟ یا اصلا چه مسیری باید طی شود تا به حد قابل‌قبولی از نوازندگی پیانو برسیم؟ ما با تحقیق در سطح وب و پرس‌وجو از چند پیانیست سازکالا که سال‌های زیادی‌ست پیانو می‌زنند، این مقاله را برای شما تهیه و جمع‌آوری کرده‌ایم. منتها قبل از اینکه به سوالات شما هنرجویان عزیز در رابطه با نقشه راه (roadmap) یادگیری پیانو پاسخ دهیم، بدنیست بدانید که سازکالا مرجع فروش انواع ساز و تجهیزات استودیویی است و شما می‌توانید استعلام قیمت پیانو و خرید این ساز محبوب را با خیال راحت و با گارانتی معتبر، ارسال رایگان، مهلت تست ۷ روزه و امکان پرداخت اقساطی و پرداخت در محل، از فروشگاه تخصصی سازکالا تهیه کنید.

ما در این مقاله قصد داریم مسیری کامل و درست برای یادگیری پیانو برای شما ترسیم کنیم. این مسیر ۱۰ ایستگاه دارد که در هر ایستگاه شما باید به اندازه کافی توقف کنید، یاد بگیرید، تمرین کنید و پس از حرفه‌ای شدن در آن ایستگاه، به مسیر خود ادامه دهید و به ایستگاه بعدی بروید. اگر واقعا به ساز پیانو علاقه‌مندید و در یادگرفتن این ساز خوش‌صدا جدی نیز هستید، باید صبر خود را بالاببرید و به دنبال نتایج سریع و فوق‌العاده در مدت زمان کوتاه نباشید. به یاد داشته باشید که شاید چه در مسیر یادگیری پیانو، چه در یادگیری بسیاری از علوم دیگر، هیچ حد صدی وجود ندارد و بهتر است از مسیر یادگیری لذت ببرید، تا اینکه منتظر باشید به یک استاد بزرگ تبدیل شوید تا حس رضایت داشته‌باشید. این نکته را خوب به یاد داشته‌باشید.

قدم اول: انتخاب پیانو مناسب

هنگام نوشتن این مقاله و مشورت با پیانیست‌های سازکالا، مردد بودیم که این بخش، یعنی خرید ساز مناسب را جزو قدم‌ها و مراحل یادگیری پیانو به حساب آوریم یا خیر. اما از آنجا که هیچ نوازنده‌ای بدون ساز نمی‌تواند نوازندگی کند، پس ما فرض را بر این می‌گذاریم که شما فقط به این ساز علاقه‌مندید و هنوز آن را تهیه نکرده‌اید. پس قدم صفر یا درواقع اولین قدم برای اینکه نوازندگی پیانو را آغاز کنید این است که یک پیانو داشته‌باشید یا اگر ندارید، یکی تهیه کنید.

پیانو در دنیای سازها، ساز گران‌قیمتی به حساب می‌آید. این مسئله باعث می‌شود که حساسیت شما حین خرید آن بالاتر برود و این مسئله کاملا طبیعی است. افراد مبتدی هنگام خرید یک پیانو مناسب که هم امکانات خوبی داشته‌باشد و هم از قیمت مناسبی برخوردار باشد، ممکن است به مشکلات مختلفی برخورد کنند و سوالات متنوعی برای آن‌ها به‌وجود بیاید. سوالاتی مانند: چه سازی تهیه کنم که تا چند سال جوابگوی من باشد؟ آیا با پیانو دیجیتال می‌توانم یک پیانیست حرفه‌ای شوم؟ آیا پیانو باید حتما سه پداله باشد یا تک پدال هم کافی است؟ تفاوت پیانوهای گران و ارزان در چیست؟ اگر این سوالات برای شما هم پیش آمده‌است، توصیه ما به شما این است که از مشاوران و پیانیست‌های سازکالا به صورت تلفنی یا حضوری بهره‌مند شوید تا ایشان با صبر و حوصله به تمام سوالات و ابهامات شما پاسخ دهند تا هنگام خرید ساز پیانو یا هر ساز دیگر، آگاهی کافی را داشته باشید.

کلید این مرحله، مشاوره و خرید پیانو از مرجعی تخصصی و قابل‌اعتماد مانند سازکالاست.

قدم دوم: آشنایی با استایل نشستن پشت پیانو

قبل از وارد شدن به مرحله دوم مسیر یادگیری پیانو، به شما بابت خرید پیانو تبریک می‌گوییم. تمام پیانیست‌های دنیا کار خود را با همین پیانویی که حالا شما آن را کنار دست خود دارید، آغاز کرده‌اند. تنها نکته‌ای که برای آن‌ها وجود دارد، خستگی‌ناپذیری، صبر و تمرین است. پس اگر شما هم این موارد را انجام دهید، به یک پیانیست خبره تبدیل خواهیدشد.

حالا که ساز خود را خریداری کردید، باید نحوه نشستن و قرار گیری دست ها و پاها را بیاموزید. اگر گواهینامه ماشین داشته‌باشید، حتما می‌دانید که نحوه سوارشدن به ماشین، اینکه با کدام دست دستگیره را باز می‌کنید و پس از نشستن داخل ماشین چه مقدماتی را انجام می‌دهید، یکی از مهم‌ترین مواردی است که هنگام امتحان رانندگی نیز از شما می‌خواهند. در مسیر یادگیری پیانو نیز استایل نشستن پشت ساز، مسئله مهمی است که یادگیری آن به کمک یک استاد، بسیار اصولی خواهدبود. اما این به آن معنا نیست که به صورت خودآموز نمی‌توانید پیانوزدن را یادبگیرید.

توجه داشته‌باشید که مدتی طول می‌کشد تا به استایل درست نشستن پشت پیانو عادت کنید. درصورتی که تمرین مداوم داشته باشید پس از گذشت حدود یک ماه، به صورت ناخودآگاه استایل نشستن پشت پیانو در شما جا می‌افتد و از آن به بعد، نیازی نیست نگران استایل خود باشید.

کلید این مرحله، آن است که هروقت هنگام تمرین متوجه استایل نادرست خود شدید، سریعا آن را اصلاح کنید.

قدم سوم: آشنایی با نت‌ها و تئوری موسیقی

آشنایی با تئوری موسیقی و یادگیری نت‌ها و نت‌خوانی یکی از پایه‌های اساسی در آموزش پیانو است. اگرچه برخی هنرجویان بدون دانستن تئوری موسیقی به صورت گوشی می نوازند، اما آشنایی با نت‌ها و اصول موسیقی، نه تنها سرعت پیشرفت شما را چندین برابر می‌کند، بلکه به شما این امکان را می‌دهد که بتوانید سلیقه نوازندگی خود را به قطعاتی که می‌نوازید، اضافه کنید.

موارد پایه‌ای که باید در ابتدای شروع مسیر یادگیری پیانو بیاموزید عبارت‌اند از:

• نت های موسیقی: در ابتدای شروع نت‌خوانی، باید کلیدهای مختلف و جای هر نت روی ۵ خط حامل را بیاموزید.
• ریتم و ارزش زمانی نت‌ها: باید زمان‌بندی صحیح هر نت را باید یاد بگیرید و ضرب آن را درک کنید تا بتوانید قطعات را درست اجرا کنید.
• آکوردها و گام‌ها: شناخت آکوردهای پیانو و گام‌های ماژور و مینور به شما کمک می‌کند که پایه‌های هارمونی و ملودی را بهتر درک کنید.

کلید این مرحله، یادگیری صحیح تئوری موسیقی و نت‌خوانی است.

قدم چهارم: موقعیت دست‌ها هنگام نوازندگی پیانو

موقعیت و نحوه قرارگیری دست‌ها روی کلاویه‌های پیانو، یکی از مهم‌ترین و شاید دردآورترین مراحل یادگیری این ساز محبوب باشد. وقتی مشغول نوشتن این مقاله بودم، دقیقا یاد شروع تایپ سریع خودم افتادم که چون در ابتدا دستم به حالتی که باید روی کیبورد قرار بگیرد، عادت نکرده‌بود، برای همین در ابتدای مسیر یادگیری تایپ سریع، حدود چند روز مچ دستم درد می‌کرد اما به مرور دستم به این وضعیت عادت کرد و حالا بدون کوچکترین اذیتی می‌توان ساعت‌ها تایپ کنم.

پیانو نیز مانند تایپ کردن یا هرچیز جدید دیگری ممکن است سخت یا آزاردهنده باشد. مخصوصا در ابتدای نواختن کلاویه‌ها و تنظیم موقعیت و حالت دست‌ها روی ساز، ممکن است تا چند روز مچ شما درد داشته‌باشد اما اگر کمی تحمل کنید، این حالت با کمی تمرین به زودی رفع خواهدشد. البته به خاطر داشته‌باشید که وضعیت نادرست دست می‌تواند باعث ایجاد درد و گرفتگی عضلات شود و همچنین پیشرفت تکنیکی شما را نیز عقب بی‌اندازد. اما همانطور که گفتیم، خستگی ماهیچه‌ها کاملا عادی است و جای هیچ نگرانی وجود ندارد.

مچ‌های شما باید کمی بالاتر از کلیدهای پیانو قرار بگیرند. انگشتان کمی خمیده شده و حالت طبیعی داشته‌باشند. همچنین به یاد داشته‌باشید که استفاده از تمامی انگشتان برای توزیع بهتر فشار و سرعت حرکت ضروری است. انگشت حلقه معمولا سخت‌ترین انگشت برای تقویت‌کردن است. نگران ضعیف بودن انگشت خود نباشید. زیرا ناتوانی در فشار دادن کلاویه با انگشت حلقه، امری بسیار عادی است.

کلید این مرحله، یادگیری نحوه صحیح انگشت‌گذاری و تحمل چندروزه درد در ناحیه مچ دستان‌تان است.

قدم پنجم: تمرین قطعات ساده با کتاب‌هایی مانند Beyer و Hanon

تا اینجای کار و قبل از اینکه وارد ایستگاه پنجم شویم، بیایید نگاهی اجمالی به ایستگاه‌هایی که تا الان گذرانده‌ایم، بی‌اندازیم. پس از خرید یک ساز پیانو، نحوه درست نشستن پشت ساز را آموختیم، با تئوری موسیقی و نت‌خوانی و موارد پایه آشنا شدیم و دستمان را به قرارگرفتن صحیح روی کلاویه‌ها عادت دادیم. تا اینجا ما اصول اولیه نواختن پیانو را به صورت صحیح فراگرفتیم. حالا وقت آن است که کمی پیشرفته‌تر شویم و قطعات ساده پیانو را تمرین کنیم. تمرین قطعات ساده در ابتدای راه، به هماهنگی دست چپ و راست کمک بسیار زیادی می‌کند. مانند ملودی‌های پاپ ساده، مثلTwinkle Twinkle Little Star یا Happy Birthday. برای تمرین قطعات ساده پیانو، می‌توانید از کتاب‌هایی مانند Beyer و Hanon و همچنین قطعات ساده موجود در سطح اینترنت کمک بگیرید.

کلید این مرحله، تمرین برای اجرای درست قطعات ساده و ابتدایی پیانو می‌باشد.

قدم ششم: تمرین منظم و مدیریت زمان

مهم‌ترین عامل یادگیری و موفقیت در توانایی پیانو زدن به صورت حرفه‌ای، داشتن برنامه تمرینی منظم است. بهتر است به جای انجام تمرین‌های پراکنده و طولانی، هر روز حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه تمرین متمرکز داشته‌باشید. تمرکز حین انجام تمرین عامل بسیار مهمی است که به صورت مستقیم روی سرعت پیشرفت شما تاثیرگذار خواهد بود. همچنین در ابتدا تمرین گرم کردن انگشتان را با اجرای قطعات نوشته‌شده در کتاب هانون یا گام‌نوازی‌های ساده مانند دوماژور و لامینور انجام دهید. در انتها، به یاد داشته‌باشید وقتی نواختن قطعه‌ای را یاد می‌گیرید، نباید آن را رها کنید. باید اجرای آن را بارها و بارها تمرین کنید تا به تسلط کافی در اجرای آن قطعه برسید و اگر هم تسلط کافی پیدا کرده‌اید، تسلط خود را حفظ کنید.

کلید این مرحله، تمرین مداوم است. سعی کنید روزی نباشد که هیچ تمرینی انجام ندهید. خود را مقید کنید که هر روز، هرچند کوتاه تمرین کنید.

قدم هفتم: کار روی تکنیک‌ها و مهارت‌های پیشرفته

حالا که اصول پیانو را به خوبی یادگرفتید و تمرینات خود را نیز بدون وقفه و با انگیزه انجام دادید، مطمئنا الان آماده ورود به مرحله پیشرفته پیانیست شدن هستید. برای این منظور، تمریناتی وجود دارند که می‌بایست برای اینکه بتوانید از پس اجرای قطعات سخت‌تر و زیباتر بربیایید، این تمرینات سخت را با جدیت بیشتری نسبت به تمرینات قبلی انجام دهید. این تکنیک‌ها و مهارت‌های پیشرفته عبارتند از:

1. آرپژ و تریل‌ها: تکنیک‌های سرعتی و تزیینی که به زیبایی قطعه کمک می‌کنند.
2. داینامیک و رعایت لگاتو و استکاتو: یادگیری ملایم و آرام نواختن قطعه در برخی قسمت‌ها و فورته یا پرشدت نواختن قطعه از مهم‌ترین عوامل حرفه‌ای شنیده‌شدن قطعاتی است که می‌نوازید.
3. پدال گیری: استفاده صحیح از پدال‌ها برای اتصال تمیز صداها و عمق بخشی بیشتر به قطعات است.

کلید این مرحله، یادگرفتن تکنیک‌های پیشرفته پیانو می‌باشد.

قدم هشتم: اجرای زنده برای خانواده و در مراحل پیشرفته‌تر، برای تماشاچیان داخل سالن

اگر به قدر کافی در ایستگاه‌های قبلی توقف و تمرین و تکرار کرده‌باشید، حالا شاید تنها چیزی که برای اجرا در یک صحنه بزرگ کم داشته‌باشید، اعتمادبه‌نفس باشد. عده زیادی هستند که صدای پیانو را دوست دارند اما فقط تعداد کمی هستند که پیانو زدن را بلدند. بنابراین شنیدن و دیدن اجرای زنده یک نوازنده پیانو برای بسیاری جذاب خواهدبود.

اجرای زنده قطعات، علاوه بر اینکه اعتماد به نفستان را چند برابر می‌کند، استرستان را هم موقع نواختن قطعه، به شدت کاهش می‌دهد. از طرفی ضبط قطعات با استفاده از پیانو دیجیتال یا با خرید میکروفون نیز به شما این امکان را می دهد که اشتباهات خود را دقیق تر بشنوید و آن‌ها را اصلاح کنید.

کلید این مرحله، روبرو شدن با ترس‌تان هنگام اجرا در جمع است. برای این منظور، از جمع‌های چندنفره خانوادگی شروع کنید.

قدم نهم: یادگیری سبک‌های مختلف موسیقی

پس از اینکه توانستید علاوه بر خلوت خودتان، برای جمعیت قابل‌قبولی هم نوازندگی پیانو انجام دهید، شما دیگر یک حرفه‌ای هستید و می‌توانید با هرپیانویی، چه پیانو آکوستیک و چه پیانو دیجیتال، قطعات منحصربه‌فردی را اجرا کنید.

قدم بعدی یادگیری سبک‌های مختلف موسیقی است. باید بدانید که یادگیری پیانو فقط محدود به سبک کلاسیک نیست. شما می توانید سبک های مختلفی مثل جز، پاپ، راک، بلوز یا حتی موسیقی ایرانی را کار کنید. این کار باعث توسعه خلاقیت و آشنایی بیشتر با دنیای موسیقی می‌شود. همچنین ممکن است در این مرحله علاقه شما از سبک کلاسیک که تا الان کار می‌کردید، به سمت سبکی که به‌تازگی با آن آشنا شدید، سوق پیداکند. اینگونه شما سبک موردعلاقه خود را پیدا خواهیدکرد.

کلید این مرحله، ورود به دنیای جذاب و متنوع سبک‌های مختلف موسیقی است.

قدم دهم: تحمل سختی‌های مسیر یادگیری پیانو

این مرحله از مسیر یادگیری پیانو، مانند قدم اول، از همان مراحلی بود که نمی‌دانستیم باید آن را جزو یکی از مراحل مسیر یادگیری این ساز مشهور به حساب بیاوریم یا خیر. اما چندان فرقی نمی‌کند چراکه این قدم، بزرگ‌ترین و محکم‌ترین قدمی است که باید طی مسیر یادگیری بردارید. زیرا یادگیری هرچیزی در ابتدا ممکن است سخت باشد. یادگیری الفبای فارسی در ابتدا سخت بود. یادگیری یک زبان خارجی سخت است و تمرین زیادی می‌خواهد. یادگیری یک فن و حرفه، کاری دشوار و زمان‌بر است. بنابراین انتظار نداشته‌باشید که یادگیری سازی همچون پیانو، یک‌شبه یا با خوردن یک قرص جادویی اتفاق بیافتد.

یادگیری پیانو نیز مانند یادگیری بسیاری از امور، سخت، زمان‌بر و لازمه تمرین بسیار زیاد است. همچنین چالش‌ها و موانع زیادی ممکن است سر راه یادگیری شما سبز شوند.مثل اینکه با مقایسه نوازندگی خود با دوستانتان، از نوازندگی خود دلسرد شوید. یا اینکه گاهی اوقات حوصله تمرین کردن را نداشته‌باشید. اما آن شخصی در مسیر یادگیری این موارد متنوع از جمله ساز، سربلند و موفق می‌شود که دست از تلاش برندارد و مداومت خود در تمرین کردن را قطع نکند.

کلید این مرحله، تعیین اهداف کوچک و قابل‌دستیابی برای خودتان و همچنین تعریف جایزه‌هایی درصورت دست‌یافتن به این اهداف است.

سخن پایانی

یادگیری پیانو یک سفر تقریبا طولانی است که نیاز به صبر، تمرین و علاقه دارد. سعی کنید از مسیر لذت ببرید و خودتان را به هیچ وجه با دیگران مقایسه نکنید. هر فرد، مسیری منحصربه‌فردی دارد و شما نباید مسیر خود را با دیگران مقایسه کنید، زیرا این کار باعث ناامیدی و در نهایت، ترک کردن پیانو برای همیشه خواهدشد.

در این مقاله سعی کردیم نقشه راه روشنی را برای یادگیری پیانو برای شما ترسیم کنیم. این رودمپ ارزشمند، می‌تواند هر پیانودوستی را به درستی راهنمایی کند. چرا که تمام کسانی که امروز یک پیانیست حرفه‌ای هستند، از همین اولین قدم‌ها شروع به نوازندگی کرده‌اند. اگر واقعا علاقه‌مند یادگیری پیانو هستید، با برداشتن این ۱۰ قدم نه‌چندان ساده، می‌توانید آهسته و پیوسته هر روز چند گام به هدف خود نزدیک‌تر شوید. اگر این مطلب برای شما مفید بود، حتما آن را برای دیگر علاقه‌مندان پیانو هم بفرستید تا بدانند دقیقا از کجا باید شروع کنند و چه مسیری پیش روی آن‌ها قرار دارد.