تاریخچه سازهای بادی
ساز های بادی از قدیمی‌ترین سازهای ساخته شده در انواع مختلف توسط بشر هستند زیرا نحوه ساخت آن‌ها برای انسان‌ها ساده‌تر از دیگر سازها بوده است. طی تحقیقاتی که باستان شناس‌ها انجام داده اند انسان‌ها برای اولین بار با سوراخ کردن استخوان و دمیدن در آن اولین سازهای بادی را اختراع کرده اند. طبیعتا بعد از این اتفاق به ذهنشان خطور کرده که با متریال‌های دیگر نیز به ساخت ساز بپردازن.
برای مثال سازهایی از جنس چوب، فلز و یا نی و… استفاده از نی به قدری مرسوم بوده است که این اسم مستقیما در اسم چندین ساز وجود دارد برای مثال خود ساز نی و یا نی انبان. با توجه به اینکه سازهای بادی صداهای مختلفی تولید می‌کنند کارایی و استفاده گسترده ای نیز داشته اند به صورتی که در مراسمات مذهبی و جشن‌ها و مراسمات حزن استفاده شده اند.
در ادامه با سازکالا همراه باشید.
نحوه کارکرد سازهای بادی
برای به صدا آوردن سازهای بادی لازم است تا هوایی درون ساز دمیده شود. این انتقال هوا یا به صورت مستقیم از دمیدن انسان درون ساز است و یا به صورت غیر مستقیم. برای انتقال مستقیم می‌توان نحوه نوازندگی ساز نی را مثال زد که قمیش ساز بر روی لب‌های نوازنده قرار می‌گیرد. سازهایی که به صورت غیر مستقیم هوا را انتقال می‌دهند، دارای محفظه ای هستند که هوا در آن ذخیره می‌شود مثل نی انبان که به نوازنده اجازه می‌دهد در حین نوازندگی بتواند تنفس راحت‌تری داشته باشد. همچنین سازهای بادی نت نویسی انتقالی دارند. و این یعنی نت نوشته شده با نت حاصل از ساز تفاوت زیری و بمی دارد.
انواع ساز های بادی
سازهای بادی مرسوم به ۲ دسته سازهای بادی چوبی و سازهای بادی برنجی تقسیم می‌شوند. اما این به این معنی نیست که این سازها یا از جنس چوب ساخته شده اند و یا از جنس برنج. برای مثال سازدهنی یا هارمونیکا از جنس فلز ساخته می‌شود اما جزو سازهای چوبی است و فلوت ریکوردرها بیشتر از جنس پلاستیک ساخته می‌شوند اما جزو سازهای بادی چوبی حساب می‌شوند. حتی ساکسیفون که معمولا از جنس برنج ساخته می‌شود نیز جزو سازهای چوبی است.
معرفی چند ساز بادی چوبی
- کلارینت
- فلوت
- ساکسیفون
- ریکوردر
- ابوا
معرفی چند ساز بادی برنجی
- ترومپت
- فرنچ هورن
- توبا
- کورنت
- ترومبون
- فلوگل هورن
انواع ساز های بادی چوبی از نظر کارکرد
- ساز بادی بی زبانه
- ساز بادی تک زبانه
- ساز بادی ۲ زبانه
کارایی ساز های بادی برنجی
سازهای بادی-برنجی بیشتر برای نوازندگی در گروه‌ها و یا ارکسترها استفاده می‌شوند و کمتر به تنهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سازها معمولا دارای صدای بمی هستند و این ویژگی باعث شده تا در ارکسترها جایگاه بسیار ویژه ای داشته باشند. اما این موضوع به این معنا نیست که فقط در ارکستر استفاده می‌شوند به صورتی که این سازها در سبک‌هایی مثل جز و فانک نیز کارایی بسیار بالایی دارند.
در سازهای برنجی توبا دارای بم‌ترین صداست و و برای تقویت بیس لاین ارکستر بسیار عالی است. در این سازها ترومپت زیرترین صدا را دارد و جدای از بیس لاین‌ها در ملودی‌ها نیز به ارکستر کمک می‌کند.
معرفی پرکاربرد ترین ساز های بادی
ساز دهنی
این ساز جزو سازهای زبانه باز محسوب می‌شود و تولید صدا هم وسیله دمش و هم به وسیله مکش هوا صورت می‌گیرد. این ساز دارای سه نوع کروماتیک، دیاتونیک و ترمولو می‌باشد. می‌توان گفت ساز دهنی از محبوب‌ترین سازهای بادی است و در سبک‌های متعددی استفاده می‌شود.
نی
این ساز از سازهای بادی سنتی ایران است و پیشینه تاریخی بسیار طولانی ای دارد به صورتی که در اشعار و متون قدیمی نیز اسم آن بارها تکرار شده است. ساز نی هم به صورت گروهی و هم به صورت تکی استفاده می‌شود و کارگاه بسیاری در ایران مشغول به ساخت این ساز می‌باشند.
فلوت
با نظر کارشناسان قدیمی‌ترین ساز بادی دنیا فلوت می‌باشد. فلوت فقط از طریق دمش صدا تولید می‌کند. این ساز لوله ای فلزی یا چوبی ساخته شده است که چندین کلید روی آن قرار دارد. هر کلید دارای یک قمیش است که با دمیدن هوا صدا را تولید می‌کنند. یکی از مهم‌ترین نکات در نوازندگی فلوت زاویه صحیح قرارگیری لب‌ها بر روی ساز است.
فلوت ریکوردر
فلوت ریکوردر از مبتدی‌ترین سازهای بادی است. این ساز جزو سازهای بادی بی زبانه است و این امر باعث شده تا نوازندگی با ان کمی ساده‌تر باشد و برای آموزش به کودکان مناسب باشد. فلوت ریکوردر در گام‌های مختلفی ساخته می‌شود و جنس بدنه اش از پلاستیک است. از مهم‌ترین تولید کنندگان این ساز می‌توان به برند یاماها اشاره کرد.
مطلب پیشنهادی: نحوه میکروفون گذاری برای سازهای بادی
