کلاویه پیانو به کلیدهای سیاه و سفید رنگی گفته می‌شود که نوازنده با فشردن آن صدای نت مورد نظر را ایجاد می‌کند. یکی از مهم‌ترین و تاثیر گذارترین موارد مربوط به قطعات موسیقی، که آن‌ها را احساسی و با ملایمت یا قدرتمند و هیجان انگیز می‌کند، داینامیک یا آکسان قطعات است. یعنی کم یا زیاد بودن شدت صدا. به عنوان مثال، در پیانو آکوستیک هرچه نوازنده ضربه محکم‌تری بر کلاویه های پیانو وارد کند، صدای بلندتر و قوی‌‌تری ایجاد می‌شود. و این امر به یکی از تکنیک‌های مهم نوازندگی این ساز تبدیل شده است.
بعد از استفاده کردن از این احساس، در سایر سازها مانند کیبورد، این امکان برای نوازنده ایجاد شد تا بتواند با استفاده از شدت ضربه به کلیدها صدای آرام یا بلندتر را اجرا کند. این سیستم اولیه را Touch Response یا حساسیت به شدت ضربه نامیده اند.
تاریخچه انواع کلاویه پیانو
بعد از اینکه موضوع حساسیت به ضربه در کلاویه پیانو ایجاد شد، تولید کنندگان برای ساخت پیانو دیجیتال با شرایطی که بیشترین شباهت از نظر تاچ و صدا، با پیانوهای آکوستیک را داشته باشد، به این فکر افتادند تا تغییراتی در کلید این ساز به وجود بیاورند تا تاچ طبیعی یک ساز اکوستیک را شبیه سازی کند. بنابراین در دوران‌های مختلف این تغییرات را با نام‌ها و قابلیت‌های مختلف، ارائه کردند.
کلاویه های سبک
این دسته شامل اکثر سازهای الکترونیکی خانگی و ارگ های بادی که معمولا در کلیساها و محل‌های سخنرانی استفاده می‌شوند، می‌باشد. دیگر سازهایی که سنگین نشده اند، سازهای کلاسیک و کیبوردها هستند که معمولا برای نوازندگان مبتدی، طراحی شده اند. امروزه اکثر کیبوردهای حرفه‌ای ادعا می‌کنند که به نوعی سنگین شده اند. عمل سنگین شدن به عملیاتی گفته می‌شود که وزن کلاویه پیانو را افزایش می‌دهند تا حرکتی آرام‌تر پیدا کند.
وزن نیمه سنگین کلاویه پیانو
این اکشن معمولا برای کیبوردهایی استفاده شده که از نظر قیمت در سطح پایینی هستند و یا برای حمل آسان جهت استفاده در مکان‌های خاص، مورد استفاده قرار گرفته است. یک کلاویه پر حرکت و پرشده با پر کننده‌های سنگین، مقاومت بیشتری به ضربه‌های نوازنده، نسبت به کلیدهای معمولی دارد.
اکشن کلاویه پیانو دیجیتال
در کلاویه یک پیانو دیجیتال یا الکترونیک عملکرد ضربه و حرکت، به نوعی همانند اتفاقاتی است که در مدل آکوستیک آن رخ می‌دهد. در اینجا مقاومت در مقابل حرکت، به وسیله یک چکش کوچک که توسط یک اهرم در نزدیکی کلید، قرار داده شده است، انجام می‌پذیرد. تولیدکنندگان، انواع مختلفی از شبیه سازی اکشن چکشی را ارائه می‌دهند (و معمولا ادعا می‌کنند که تولیدات خودشان برتر هستند! ) و تلاش می‌کنند تا مدل‌های بالاتر را، به واقعیت نزدیک‌تر کنند.
به عنوان مثال، بعضی از مدل‌های پیانوهای Roland دارای حالت بازگشت واقعی می‌باشد، تا احساس پیانو آکوستیک را در زمان نواختن قطعات آرام pianissimo برای نوازنده، ایجاد کند. ( به این معنی که در هنگام نواختن pianissimo، ضربه خفیفی از طرف کلاویه پیانو به دست نوازنده منتقل می‌شود که یادآور ضربه حاصل از بازگشت چکش‌های پیانو اکوستیک، می‌باشد.)
حتما بخوانید: تفاوت کلاویه های پیانو دیجیتال
کلاویه های سفید و مشکی
اولین موضوع در آموزش پیانو می‌تواند یادگیری الگوی کلاویه های مشکی و سفید باشد. اگر به صفحه کلاویه پیانو خود نگاه کنید، متوجه خواهید شد که یک الگوی تکراری شامل گروه‌های ۲ و ۳ کلاویه مشکی بر روی پیانو وجود دارد. نت C در سمت چپ یک گروه ۲ تایی قرار گرفته است و بعد از آن طبق الفبای موسیقی نت‌ها چیده شده تا دوباره به نت C برسید. برخی از نوازندگان مبتدی از برچسب نت بر روی کلاویه‌ها استفاده می‌کنند تا مرور با نت‌ها آشنا شوند.
کلاویه‌های مشکی به عنوان Flat و Sharp یا همان بمل و دیز شناخته می‌شوند و برای کمک به یادگیری کامل کلاویه‌های بمل و دیز از حروف (♯) برای دیز و (♭) برای بمل در دفتر نت استفاده شده است. همچنین یادگیری semitone می‌تواند درک بهتری از دیز و بمل در اختیار نوازنده قرار دهد. یک semitone در واقع همان نیم پرده نامیده می‌شود و به فاصله بین دو نت کنار هم در یک گام اطلاق می‌گردد. بنابراین به فاصله لبن نت C و C دیز، فاصله بین D و D دیز یک نیم پرده گفته می‌شود.
کلاویه های چوبی طبیعی پیانو
بعضی از تولید کنندگان در مدل‌های با کیفیت بالا و البته گران قیمت، کلاویه ها را از چوب واقعی بجای پلاستیک، برای افزایش احساس تشابه با یک پیانو اکوستیک را ارائه می‌دهند. می‌توانید برای مشاهده قیمت پیانو و خرید آن و همچنین مقایسه مدل‌های مختلف با هم به وبسایت سازکالا مراجعه نمایید.
مختصری در رابطه جایگاه نت های مختلف بر روی کلاویه های پیانو
کیبوردهای مدرن پیانو از ۵۲ کلاویه سفید و ۳۶ کلاویه سیاه تشکیل شده اند. پیانوها شامل هفت اکتاو به انزمام فاصله سوم مینور ( از A0 تا C8 ) هستند. کلاویه های سفید پیانو شامل ۷ نت A-B-C-D-E-F-G و کلاویه های سیاه بمل و دیزهای این نت‌ها را شامل می‌شوند. کلاویه‌های سیاه همیشه در گروه‌های دو و سه تایی متوالی ظاهر شده است. وقتی از نت C به سمت بالا حرکت می‌کنید، نت‌های D, E, F, G را خواهید داشت.
زمانی که به G رسیدید، آن را به عنوان برگشت به ابتدای الفبا در نظر بگیرید. الگوی الفبای موسیقی در گروه بندی‌های اکتاو تکرار می‌شود، که گروه‌های هشت کلاویه سفید و کلاویه‌های سیاه بین آن‌ها را شامل می‌شود. در رابطه با کلاویه‌های مشکی هم باید گفت که این نت‌ها نشان دهنده بمل و دیز نت‌ها هستند.
- نت‌های دیز یا Sharp برای کلاویه مشکی سمت راست کلاویه سفید در نظر گرفته می‌شود.
- نت‌های بمل یا Flat برای کلاویه مشکی سمت چپ کلاویه سفید در نظر گرفته می‌شود.
سطح اول : اولین سطح تاچ کلاویه های پیانو، یک تاچ لایت می‌باشد که با عنوان ‘surface’ شناخته می‌شود. برای استاکاتوی لایت، یا به اصطلاح فینگر استاکاتو، یا صدای ضروری برای پاساژهای سریع شامل این حالت از تاچ پیانو می‌شود.
سطح دوم : سطح دوم شامل یک تاچ نسبتا لایت مانند سطح یک است که برای تمرین و نواختن گام‌ها و آرپژها مورد استفاده قرار می‌گیرد. سطوح مختلف کلاویه‌ها ارتباط چندانی با داینامیک‌ها ندارند، اما در عوض، بیشتر با کاراکتر و احساس نواختن شما در گیرند. به منظور دریافت تاچ عمیق‌تر، نواختن یک گام یا دو گام، این امکان را برای انگشتان فراهم می‌کند که فشار بیشتری برای کلاویه‌ها فراهم می‌کند. البته هر مدل تاچ کلاویه توسط استاد به شما آموزش داده می‌شود و بر اساس قطعه و حس نواختن می‌تواند کمی متفاوت‌تر باشد.
