اکتاو چیست؟ اکتاو (به انگلیسی: Octave) که برخی به آن اوکتاو یا آکتاو میگویند، فاصله دو نت همنام، بسیار همخوان و همصدا با فاصله ۸ نت پیاپی در یک گام ساده (۸ نیم پرده) است که به آن “یک اکتاو” یا اصطلاحا “اکتاو” گفته میشود. به همین دلیل است که نام اکتاو (به معنی هشتتایی) برای آن انتخاب شدهاست.
دلیل همخوان بودن نتهای اکتاو این است که نسبت فرکانسی نتهای اکتاو بسیار ساده و توانی از عدد ۲ میباشد. برای مثال نت لا وسط پیانو (A4)، فرکانسی برابر با ۴۴۰ هرتز دارد، درحالی که فرکانس نت لا اکتاو بالاتر (A5)، دوبرابر فرکانس A4 و برابر با ۸۸۰ هرتز است.
اما برای اینکه درک بهتری از تعریف اکتاو داشتهباشیم، بهتر است با تعریف گام و نیم پرده نیز آشنا شویم.
جدول محتوایی مقاله ” اکتاو چیست “
تعریف نیم پرده
فاصله بین دو نت متوالی مانند دو – دو دیز یا می – فا را نیم پرده میگویند.
در این عکس میتوانید نیم پرده را روی کلاویههای پیانو مشاهده کنید.
تعریف گام
توالی ثابت نت های موسیقی که هرکدام فرمول خاص خود را دارد و هریک حس و حال متفاوتی را به شنونده القا میکند را گام میگویند. از گامهای ساده، میتوان به ماژور و مینور اشاره کرد. برای مثال گام ماژور در موزیکهای شاد و گام مینور، در موزیکهای غمگین استفاده میشود.
گام لا مینور
گام دو ماژور
اکتاو در پیانو چیست
برای اینکه دقیقا بفهمیم اکتاو در پیانو چیست، باید نیم پرده در پیانو را بشناسیم. همانطور که در تعریف نیمپرده گفتیم، فاصله بین دو نت متوالی را نیم پرده میگویند. در ساز پیانو، فاصله تمام کلاویهها از هم، نیم پرده است. برای مثال فاصله نت دو (که یکی از کلاویههای سفید پیانو میباشد)، تا نت دو دیز (که دقیقا کلاویه سیاه بعد از نت دو است)، نیم فاصله است. به عبارت سادهتر، تمام کلاویههایی که پشت سر هم در پیانو قرار گرفتهاند، از یکدیگر نیم پرده فاصله دارند. برای مثال دو – دو دیز یا می – فا.
در پاسخ اکتاو در پیانو چیست میتوان گفت که هرگاه نتی را از کلاویههای پیانو انتخاب کنیم و دوازده نیم پرده (۱۲ کلاویه متوالی) به بالا یا پایین برویم به اکتاو آن نت میرسیم. درواقع دوازدهمین کلاویه، اکتاو آن نتی است که از آن شروع به حرکت کردیم.
همچنین در تعریف دیگری میتوان گفت که هرگاه نتی را از کلاویههای سفید پیانو انتخاب کنیم و ۸ کلید سفید به بالا یا پایین برویم، به اکتاو آن نت میرسیم.
برای استعلام قیمتهای بروز پیانو و همچنین خرید این ساز محبوب از سازکالا به صفحه “قیمت پیانو” مراجعه کنید.
رجیستر یا نام اکتاوهای پیانو
از پایینترین اکتاو پیانو (A0 – A1) به ترتیب اکتاوها را از ۰ تا ۷ نام گذاری می کنیم و نتهای اکتاوهای مختلف را به صورت نت و شماره اکتاو نمایش میدهیم، مانند C5 یا A4.
علامت یک اکتاو بالاتر در پیانو
این علامت به این دلیل به کار میرود که هنگامی که روی پنج خط حامل، از حد مشخصی نتها بالاتر میرود، به علت زیبایی و سادگی در نمایش از علامت اکتاو (8va، 8ve یا p8) استفاده میشود که در شکل زیر مشخص شده است.
اکتاو در گیتار چیست
در گیتار، مانند پیانو دوازده نیم پرده یا دوازده فرت جلوتر اکتاو آن نت به شمار میرود. یا میتوان از هر فرتی که انتخاب شدهاست، دو فرت جلوتر و دو سیم پایینتر را نیز درنظر گرفت که در کوک استاندارد، اکتاو همان نت میشود.
اکتاو در ویولن چیست
برای اجرای اکتاو در ویولن روی دو سیم مجاور، معمولاً از انگشت ۱ (انگشت اشاره) و انگشت ۴ (انگشت کوچک) استفاده میشود. به این صورت که انگشت ۱ روی سیم پایینتر (از لحاظ صدا) و روی نت پایه قرار میگیرد و انگشت ۴ روی سیم بالاتر (از لحاظ صدا) و روی نت اکتاو بالاتر از نت پایه قرار میگیرد.
اکتاو در سنتور چیست
نوازنده با استفاده از مضرابهای دست راست، سیم مربوط به نت پایه (اکتاو پایینتر) را میزند. سپس یا همزمان با مضراب دیگر، سیم مربوط به نت اکتاو بالاتر را میزند.
ترتیب و زمانبندی ضربه مضرابها بستگی به تکنیک نوازنده دارد و میتواند به صورت همزمان (در صورتی که ساز و تکنیک اجازه دهد) یا متوالی انجام شود.
بالاترین اکتاو صدا
بدیهی است که از سمت چپ به راست، فرکانس نتهای پیانو بالا میرود و صدای نتها زیرتر میشود. بنابراین بالاترین اکتاو صدا، اکتاو ۷ در پیانو میباشد که همان اکتاو آخر است. همچنین بدیهی است که اولین اکتاو که پایینترین اکتاو نیز به شمار میرود، بمترین صدا را دارد.
همچنین بد نیست بدانید که زیرترین نتهای موسیقی را در سازهایی مانند Organ کلیسا میتوان یافت که ۹ اکتاو دارند و گستره نتی و فرکانسی بسیار بالایی را در خود گنجانده اند.
جمعبندی
در این مقاله تلاش کردیم معنی اکتاو را بیان کنیم و تعریف اکتاو را به صورت کامل برای شما شرح دهیم. درواقع اگر این محتوا را بادقت بخوانید، به راحتی به این سوال که “اکتاو در موسیقی چیست؟” میتوانید پاسخ دهید. اگر این مطلب برای شما مفید بود، حتما آن را برای کسانی که پیانو، گیتار یا دیگر سازها را دارند بفرستید تا هم معنی اکتاو را بدانند و هم اینکه نت خوانی برایشان آسانتر شود.
سوالات متداول
هر اکتاو چند نت دارد؟ یک اکتاو چند نت است؟
هر اکتاو ۱۱ نت متوالی به فاصله نیمپرده (کروماتیک) را در خود جای میدهد و نت دوازدهم همان نت اولی است که از آن شروع به شمردن کردهایم.
پیانو چند اکتاو دارد؟
پیانوی استاندارد ۷ اکتاو کامل را در خود میگنجاند که از نت C1 شروع شده و تا C8 ادامه دارد.
یک اکتاو بالاتر یعنی چه؟
یک اکتاو بالاتر به این معناست که از نت مورد نظر، ۱۲ نیم پرده بالا بروید.
تفاوت اکتاو و گام در چیست؟
اکتاو و گام دو مبحث کاملا مجزا هستند. همانطور که گفتیم اکتاو به فاصله ۱۲ نیمپرده نتها از هم گفته میشود. گام هم توالی مشخصی از نتهاست که در یک اکتاو پیانو یا دیگر سازها نواخته میشود.
