ملودیکا منحصر به فرد است و می‌توانید بسیاری از سبک‌ها و موزیک‌ها را با آن بنوازید. حتما تاکنون صدای این ساز را در بسیاری از اهنگ‌های مشهور در سبک پاپ، راک و جز در سراسر دنیا شنیده‌اید.
مقدمه‌ای برای آشنایی با ساز ملودیکا
اولین شکل ملودیکا در قرن نوزدهم در ایتالیا اختراع شد، اما نسخه مدرن آن توسط هونر “Hohner” در سال ۱۹۵۰ اختراع شد. اما در واقع ملودیکا در دهه ۱۹۶۰ توسط استیو رایش، آهنگساز آمریکایی در یک قطعه موسیقی متعلق به خود او با نام “Melodica” به عنوان یک ساز اصلی استفاده شد.
شاید بسیاری این ساز را جزو آلات موسیقی کودکان بدانند اما ملودیکا امروزه جایگاه مهم‌تری در موسیقی پیدا کرده و به عنوان یک ساز حرفه‌ای شناخته می‌شود. ظاهر ملودیکا ممکن است برای شما یاد آور پیانو یا کیبورد باشد. این کاملا درست است زیرا در این ساز از کلاویه استفاده شده است. اما چیزی که در اصل وجود دارد ساختار متفاوت آن می‌باشد. با نواختن ملودیکا صدایی همانند صدای سازهای بادی تولید می‌کنید زیرا سیستم تولید صدای ملودیکا تقریبا برگرفته از سازهای بادی مانند هارمونیکا است. اصولا به کارگیری کلاویه در ملودیکا باعث شده تا یادگیری نواختن با آن نسبتا آسان‌تر شود. به همین علت بسیاری ملودیکا را سازی برای همه افراد می‌دانند و محدودیت سنی برای نواختن آن قائل نمی‌شوند.
ویژگی‌هایی که تا الان به آن اشاره کردیم دلایلی هستند برای محبوبیت ملودیکا بین افراد مبتدی یا کسانی که قصد دارند یادگیری موسیقی را آغاز کنند. همچنین بسیاری از نوازندگان حرفه‌ای این ساز را برای نواختن انتخاب می‌کنند، چرا که با ملودیکا میتوان بسیاری از ژانرهای موسیقی را نواخت و همین امر موجب شده تا نوازندگان معروف با سلایق مختلف به این ساز روی بیاورند.
در کل میتوان گفت ملودیکا یک ساز کاملا مناسب و جذاب در اجرای زنده و استیج است و شما نیز می‌توانید این ساز را در حالات مختلف بنوازید. به طور مثال شما این امکان را دارید که ملودیکا را با سر ساز یا لوله پلاستیکی مخصوص بنوازید، همچنین میتوان آن را به صورت ایستاده یا نشسته نواخت. همچنین نواختن این ساز با استفاده از دو دست به صورت همزمان نیز امکان پذیر است.
ساختار ملودیکا
ملودیکا، در دسته wind instruments یا سازهای بادی قرار می‌گیرد. این ساز دارای ساختاری از نوع سازهای بادی است اما برخلاف دیگر سازها نواختن آن بوسیله کلیدهایی صورت می‌گیرد که در پیانو به عنوان کلاویه استفاده می‌شود. با توجه به این موضوع به ملودیکا، wind piano یا پیانو بادی هم گفته می‌شود. ساز آکوردینا هم مشابه با ملودیکاهای دیگر می‌باشد. تنها تفاوت آن استفاده از دکمه به جای صفحه کلید برای نواختن نت‌ها است.
ملودیکا متشکل از بدنه پلاستیکی، صفحه زبانه‌ها یا (Reed plates)، می‌باشد. الگوی ملودیکا شباهت زیادی به ساز دهنی دارد. ملودیکا دارای مدل‌های مختلفی است که در هرکدام، تن صدا، کاربرد، سایز کلیدها و محدوده دینامیکی یا تعداد اکتاوها متغیر هستند.
نحوه نواختن
معمولا نوازنده ملودیکا را با جای دستی که پشت بدنه قرار دارد نگه داشته و با دست دیگر بر روی کلاویه‌ها می‌نوازد. همانطور که اشاره کردیم ملودیکا را میتوان در حالات مختلف نواخت. برای راحتی در نواختن و تسلط بیشتر بر روی نواختن کلاویه‌ها لوله‌ای همراه ساز قرار داده می‌شود تا بتوانید با نگاه مستقیم به کلیدها به نواختن با ساز بپردازید.
در سمت چپ ملودیکا، سوراخی وجود دارد که لوله داخل آن قرار گرفته و با فوت کردن درون آن و فشار دادن بر روی کلیدها می‌توانید نت‌ها را به صدا در آورید. همچنین در سمت راست و در قسمت کناری، دکمه خروج هوا قرار گرفته است. این دکمه را می‌توانید زمانی که ملودیکا در حالتی که دهانه آن به سمت پایین است قرار داده‌اید، فشار دهید. با انجام این حرکت و تکان دادن ملودیکا، رطوبت از دستگاه خارج می‌شود. شما می‌توانید در هنگام نواختن، با نگه داشتن این دکمه در حین اجرا، حجم صدای ساز را کنترل کرده و مقدار صدای خارج شده از ملودیکا را کاهش دهید.
انواع ملودیکا
یکی از نکات مهمی که هنگام تهیه این ساز دارای اهمیت است، انتخاب ملودیکای مناسب سبک و سلیقه شما می‌باشد. پنج نوع اصلی از ملودیکا وجود دارد که شامل: سوپرانو، آلتو، تنور، باس و آکوردینا می‌شود. متداول‌ترین انواع آن ملودیکاهای سوپرانو، آلتو و تنور هستند. ملودیکا سوپرانو زیرترین یا به اصطلاح بالاترین صدا را دارد و ملودیکا آلتو دارای محدوده صدای بم‌تر یا پایین‌تری است. معمولا ملودیکاهای سوپرانو و آلتو با قرار دادن دو دست روی کلیدها نواخته می‌شوند.
ملودیکای تنور صدای نسبتا بم‌تری دارد و معمولاً با یک دست روی صفحه کلید نواخته می‌شود. اما نوع خاص دیگری به نام ملودیکا بیس وجود دارد که بم‌ترین صدا متعلق به آن است. این ملودیکا تقریبا کمیاب ترین نوع ملودیکا می‌باشد و از قیمت زیادی برخوردار است.
