چطور با پیانو یا میدی کیبورد گام بلوز بنوازیم؟

بسیاری از شما احتمالا نام گام بلوز را شنیده‌اید و به خوبی با صدایی که این گام ارائه می‌دهد آشنا هستید. اما اگر نوازنده کیبورد و پیانو هستید، چگونه می‌توانید این گام را در آهنگ‌های خود استفاده کنید و آن را بنوازید؟ در این مقاله نگاهی کامل به این گام می‌اندازیم و نحوه نواختن گام بلوز و پترن‌های مختلف آن‌را مورد بررسی قرار می‌دهیم. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید و راهنمای جامع نوازندگی در سبک بلوز را مطالعه فرمایید که مناسب افراد مبتدی نیز می‌باشد.

نکاتی اولیه در رابطه با گام بلوز

یکی از اولین نکاتی که باید در نظر داشته باشید، این است که گام بلوز نیز همانند گام پنتاتونیک، گامی است که از مینور طبیعی به دست آمده است. همانند گام ماژور، مینور نیز از فواصل مختلفی درست شده است که با نواختن آن بر روی هر کلاویه، می توانید این گام را به دست آورید. فواصل این گام به شکل T-S-T-T-S-T-T می باشد. در این دنباله، T به معنای پرده و S به معنای نیم پرده می‌باشد.

نگاهی دقیق تر به گام بلوز

حال بیایید نگاهی به گام بلوز بیاندازیم و نحوه نوازندگی با آن را مورد بررسی قرار دهیم. برای این مثال، از گام فا بلوز استفاده می‌کنیم زیرا صدایی آن، صدایی بسیار جذاب و لذت بخش می‌باشد. اولین کاری که می‌توانیم انجام دهیم، این است که فرمولی که پیش تر گرفتیم را بر روی کلید فا اجرا کنیم تا گام فا مینور طبیعی را به دست بیاورید. پس از انجام این کار، باید نت های فا، سل، لا بمل، سی بمل، دو، ر بمل و می بمل را در اختیار داشته باشید.

اما این نت ها، بیشتر از نیاز ما هستند و ما باید برای این که بتوانیم در نهایت به گام بلوز دست پیدا کنیم، برخی از این نت ها را حذف کنیم. بیایید ابتدا گام مینور طبیعی را به گام پنتاتونیک تغییر دهیم زیرا این گام، یکی از گام هایی است که تمامی نوازنده ها با آن آشنایی کامل دارند.

همانطور که می‌دانید، گام پنتاتونیک از ۵ نت بهره می‌برد و نسخه کوچک شده گام مینور طبیعی می‌باشد. بنابراین برای این که بتوانیم به گام فا پنتاتونیک دست پیدا کنیم، باید دو عدد از نت های گام مینور طبیعی را حذف کنیم. برای این کار، تنها کافیست تا درجات ۲ و ۶ را از گام حذف کنید. یعنی نت های سل و ر بمل. پس از این که این کار را انجام دادید، نت هایی که در اختیار دارید باید نت های فا، لا بمل، سی بمل، دو و می بمل باشند.

تغییر گام پنتاتونیک به بلوز

برای این که بتوانید گام پنتاتونیک را به گام بلوز تغییر دهید، باید یک تغییر کوچک دیگر نیز انجام شود. تنها کاری که باید انجام دهید این است که درجه چهار افزوده را به گام پنتاتونیک خود اضافه کنید. شاید برایتان سوال پیش بیاید که درجه چهار افزوده چیست. راحت ترین راه برای به دست آوردن درجه چهار افزوده این است که درجه چهار گام خود را پیدا کنید و به اندازه نیم پرده به جلو بروید.

برای مثال، کلید را اگر نت فا در نظر بگیرید، درجه چهار نت فا، نت سی بمل می باشد. بنابراین درجه چهار افزوده نت فا، نت سی است که باید به گام پنتاتونیک اضافه کنید تا گام بلوز به دست بیاید. با اضافه کردن نت سی به پنج نتی که در گام پنتاتونیک داشتیم، حال گام بلوز را در اختیار داریم. به این ترتیب شش نتی که در اختیار دارید باید نت های فا، لا بمل، سی بمل، سی، دو و می بمل باشد.

نواختن گام بلوز

حال که از نظر تئوریک با گام فا بلوز آشنا شدیم و نحوه ساخت و فواصلی که این گام را تشکیل می‌دهند را شناختیم، بیایید نگاهی به نحوه نوازندگی این گام بر روی پیانو بیاندازیم. مثال را همچنان با گام فا بلوز ادامه می‌دهیم. برای شروع، انگشت شست خود را بر روی نت فا بر روی کلاویه پیانو قرار دهید و سپس نت های لا بمل و سی بمل را با انگشت های دو و سه بنوازید.

سپس با دست دیگر خود، شست خود را بر روی نت سی قرار دهید و نت های دو و می بمل را با انگشت های دو و سه خود بنوازید. برای این که صدای این گام حجیم تر شود، می توانید با انگشت پنج دست راست خود، اکتاو نت فا را نیز دوباره بنوازید. با این روش انگشت گذاری، می‌توانید این گام را بر روی کلید های خود بنوازید. از نظر درجات گام نیز، گام بلوز به شکل ۱-۳-۴-۴#-۵-۷ شناخته می‌شود.

نکاتی دررابطه با انگشت گذاری

دست چپ: با اعداد در تصویر زیر ۳ نت و نحوه انگشت گذاری دست چپ بر روی این نت ها را نمایش داده‌ایم. بنابراین برای نت C انگشت شماره ۵ ، نت G از انگشت شماره ۲ ، نت Bb از انگشت ۱ استفاده می‌کنیم. این ۳ نت همه به طور همزمان نواخته می‌شوند تا آکورد بنام C7 را تشکیل دهند. این آکورد باید در کنار نت هایی که توسط دست راست نواخته شود و شما را یک قدم به نواختن پیانو بلوز نزدیک تر می‌شوید.

دست راست: نت هایی که در تصویر زیر می‌بینید برای دست راست در نظر گرفته شده‌اند و قبل از اینکه شروع به نواختن دودستی کنید، باید این نت‌ها را تمرین کنید. سعی کنید این نت‌ها را به صورت پشت سر هم از پایین به بالا بنوازید. سپس وقتی دست شما روان شد، دوباره این تمرین را به صورت معکوس انجام دهید.

چطور به صدای مد نظر خود برسیم؟

یکی از راه‌های نواختن گام بلوز که می توانید استفاده کنید و صدای بسیار فوق العاده ای به دست بیاورید، این است که هنگام نواختن بداهه، از این گام بر روی پاور کورد‌های مختلف استفاده کنید.

دلیل آن این است که پاور کورد‌ها از درجه سه بهره نمی‌برند بنابراین می‌توانید از گام مینور و یا ماژور استفاده کنید. بنابراین استفاده از گام بلوز هنگام نواخته شدن پاور کورد‌ها صدای بسیار جالب و زیبایی را تولید می‌کند. با دست چپ خود، انگشت شست خود را بر روی نت دو و انگشت پنج خود را بر روی نت فا قرار دهید تا پاور کورد فا تولید شود، سپس با استفاده از دست خود، به نواختن ملودی‌های مختلف در گام بلوز بپردازید.

برای این که دست شما هنگام نواختن بداهه در این گام، سریع تر شود، یک تمرین بسیار خوب و موثر برای شما در نظر گرفتیم. ابتدا پنج نت ابتدایی گام فا بلوز را با یک دست و با هر پنج انگشت بنوازید. اما تفاوت در این است که به جای شروع کردن گام با استفاده از انگشت شست، گام را با نواختن نت سی با انگشت چهار آغاز کنید و سپس به ترتیب به جلو بروید. پس از آن که با این تمرین احساس راحتی کردید، می‌توانید شروع به نوشتن ملودی‌های مختلف کنید. سعی کنید ترتیب نت ها در این گام را به شکل تصادفی انتخاب کنید و از آن‌ها به شکل ترتیبی استفاده نکنید. همچنین با تغییر محل قرار گیری انگشت هایتان، می‌توانید سرعت خود در نوازندگی این گام را نیز بهبود ببخشید.

بیشتر بخوانید: بهترین کیبورد برای آموزش پیانو در سال ۲۰۲۲