همه ما از اهمیت فوق العاده نت خوانی در موسیقی مطلع هستیم و میدانیم که برای این که بتوانیم آهنگهای مورد علاقه خود را باز نوازی کنیم و یا آهنگهایی که نوشته ایم را با دیگر نوازندگان به اشتراک بگذاریم، دانستن ۵ خط حامل و نت خوانی یکی از اساسیترین موضوعاتی است که باید در نظر داشته باشیم که نیاز به تمرین زیاد برای تسلط بر آن دارد اما روشی دیگری که بر خلاف نت خوانی تنها نیاز به دانستن طرز خواندن آن را دارید، سیستم نگارشیِ تبلچر است که مخصوص سازهای فرت دار مانند گیتار میباشد که نه تنها یادگیری و استفاده از آن به مراتب آسانتر است، بلکه دقت بیشتری در نحوه انگشت گذاری و تکنیکهای گیتار را به نوازنده ارائه میدهد.
به طور کلی سیستم تبلچر برای سازهای فرت دار مانند گیتار، بیس، یوکللی و … مورد استفاده قرار میگیرد که در پیدا کردن سریع نتها در پوزیشن مورد نظر به راحتی قابل استفاده میباشد.
بسیاری از آهنگهایی که در سالهای گذشته تولید شدهاند و گیتار جزء سازهای اصلی آن بوده، به جای استفاده از نتخوانی و صفحه نت، عموما از طریق تبلچرها نوشته شده و بسیاری از طرفداران این آهنگها نیز، این قطعات را با استفاده از تبلچرها کاور کردهاند.
تبلچر چیست؟
چگونه باید آن را خواند و علامتهای مختلفی که بر روی آن مشاهده میشود نشان دهنده چه موضوعی هستند؟ در ادامه این مقاله با سازکالا همراه باشید.
یکی از اصلیترین و ابتداییترین نکات در مورد تبلچرها، تعداد خطهایی است که بر روی آن قرار میگیرد و همین موضوع باعث میشود تا استفاده از آن بسیار آسان باشد. در تبلچرها، شما به تعداد سیمهای ساز خود خط خواهید داشت و در اولین صفحه آن، کوک گیتار ذکر شده است.
بنابراین اگر در حال نواختن آهنگی هستید که نیازمند گیتار ۶ سیم است، در تبلچر ۶ سیم مشاهده میکنید. اگر آهنگ شما با گیتار ۷ سیم ضبط شده باشد، باید ۷ سیم را بر روی تبلچر خود مشاهده کنید و یا اگر میخواهید آهنگ را با استفاده از گیتار بیس بنوازید، ۴ سیم بر روی تبلچر خود مشاهده میکنید.
سپس، خط پایینی نشان دهنده سیم پایینی (سیم بم) گیتار شما میباشد و خط بالایی، نشان دهنده سیم بالای ساز شما است (سیم زیر).
این نکات ابتداییترین نکاتی است که باید هنگام خواندن تبلچر برای گیتار از آن اطلاع داشته باشید تا بدون هیچ آموزشی بتوانید به نوازندگی بپردازید.
میزان ها در تبلچر خوانی
در ابتدای میزان اول، اکثرا کسر میزان آهنگ ذکر میشود و تا هنگامی که کسر میزان جدیدی را در طول آهنگ مشاهده نکنید، آهنگ با همان کسر میزان اولیه خود ادامه پیدا میکند.
برای مثال فرض کنید که در میزان اول با علامت ۴/۴ مواجه میشوید و در میزان ۳۴، با علامت ۶/۸. این بدان معناست که از میزان یک تا ۳۴، باید آهنگ را با کسر میزان ۴/۴ بنوازید و از میزان ۳۴ به بعد، باید با کسر میزان ۶/۸ به نواختن آهنگ بپردازید. همچنین این موضوع در مورد تمپوی آهنگ نیز صادق است. اگر تمپوی آهنگ در طول آهنگ تغییر کند، با علامتی در قسمت بالای میزان میتوانید متوجه آن شوید. در غیر این صورت، آهنگ را با همان تمپویی بنوازید که در میزان اول نوشته شده است.
بر روی هر کدام از این خطوط، شمارههایی قرار داده شدهاند که بازه آنها عموما از ۰ تا ۲۴ میباشد که این اعداد نشان دهنده شماره فرتی است که بر روی آن سیم باید نواخته شود.
عدد ۰ به معنی آن است که سیمی که این عدد بر روی آن نوشته شده باید به صورت دست باز نواخته شود. همچنین ممکن است گاهی با اعدادی مانند ۲۷ برخورد کنید که برای نواختن این نتها باید گیتارهای خاصی در اختیار داشته باشید.
تمایز تبلچر نسبت به صفحه نت
مهمترین موضوعی که استفاده از تبلچر را نسبت به صفحه نت متمایز میکند این است که تکنیکهای مختلف و حتی نحوه پیک زدن نیز در تبلچرها نشان داده میشوند. این موضوع باعث میشود تا شما به راحتی بدانید که کدام انگشت خود را بر روی کدام فرت قرار دهید، کدام نت را به چه میزان بند کنید، کدام نت را ویبره دهید، نحوه پیکینگ شما چگونه باشد و …
علامت ها در تبلچر خوانی
یکی از مهمترین نکاتی که باید در مورد خواندن تبلچر در گیتار در نظر داشته باشید، اجرای دقیق و درست تکنیکهای گیتار میباشد. برای مثال، ممکن است یک تبلچر خاص را مد نظر داشته باشید و بخواهید آن را با استفاده از گیتار خود بنوازید. باید در نظر داشته باشید که ممکن است برخی از قطعات با استفاده از تکنیکهای خاصی در نظر گرفته شده باشند. برای مثال، با استفاده از علامتهایی که برای برخی از تبلچرها در نظر گرفته میشود میتوانید متوجه شوید که این نت با استفاده از چه تکنیکی اجرا شده است.
تمامی این تکنیکها با علامت خاصی برای نوازندگان در نظر گرفته شدهاند تا به راحتی با دیدن این علامتها بتوانند تکنیک مورد نظر را پیاده کنند. این موضوع باعث میشود تا اگر بخواهید آهنگ گروه دیگری را کاور کنید کاملا تکنیکهای آهنگ را در نظر بگیرید و آن را به گونهای بنوازید که صدایی کاملا مشابه به آهنگ اصلی را تولید کنید.
گاهی بسیاری از نوازندگان از این علامتها در آهنگهای خود استفاده میکنند تا به این ترتیب، بدانند که در هر لحظه چه تکنیکی اجرا میشود. اگر در قسمتی از نتهای موجود در تبلچر حرف P را مشاهده کردید، به این معناست که برای نواختن این نت نیاز است تا از تکنیک Palm Mute استفاده کنید. یا در بسیاری از قطعات، با استفاده از حروف H و P، میتوانید از تکنیکهای Pull off و Hammer On استفاده کنید.
شما میتوانید تبلچر بسیاری از آهنگها را دانلود کرده و بر روی نرم افزارهای بسیاری آنها را لود کنید. همچنین تبلچرهای بسیاری وجود دارند که بر روی PDF و یا بر روی کاغذ نوشته شدهاند که برای استفاده از آنها به نرمافزاری نیاز ندارید.
نرم افزار گیتار پرو
از بهترین نرم افزارهایی که میتوانید برای خواندن تبلچرها از آن استفاده کنید میتوانیم به نرم افزار گیتار پرو اشاره کنیم که قابلیت شنیدن نحوه نواختن تبلچر در انواع سرعتها و همچنین نوشتن تبلچر را برای شما فراهم میکند.
یکی دیگر از مزایای استفاده از تبلچر، این است که میتوانید نام آکوردهای مختلف را با انگشت گذاری آن مشاهده کنید. برای این کار بسیاری از آهنگسازان از نرم افزارهای مختلفی استفاده میکنند که علاوه بر انگشت گذاری، نام نت را نیز به شما نشان میدهند. این موضوع باعث میشود تا با توالی آکوردهای مختلف آشنا شوید و بتوانید در قطعات مختلف آشنا شوید و بتوانید در آهنگهای خود نیز این توالی را در نظر داشته باشید.
برای آن که بتوانید از نحوه انگشت گذاری آکوردهای مختلف آشنا شوید و یا در آهنگهای خود از این توالی استفاده کنید، میتوانید از نرم افزارهای مختلفی که برای این کار ساخته شده است استفاده کنید. برای مثال، نرم افزار Guitar Pro یکی از بهترین نرم افزارهایی است که برای نوشتن تبلچر میتوانید از آن استفاده کنید.