در جلسه قبل با یک آکورد جدید به اسم “می ماژور” و ریتم سه چهارم آشنا شدیم و با مجموعه ای از آکوردهایی که از جلسات قبل یاد گرفتیم، ریتم سه چهارم را نواختیم و ملودی بلاچاو را نیز تمرین کردیم. در این جلسه می‌خواهیم با یک میزان نمای جدید به اسم ۶/۸ آشنا شویم.
مخرج این میزان نما با سایر میزان نماهایی که یاد گرفتیم متفاوت است و عدد ۸ در مخرج نشان دهنده این است که تقسیم بندی هر میزان ما بر اساس نت چنگ می‌باشد. عدد بالایی یا همان عدد ۶، نشان دهنده تعداد نت چنگی است که در هر میزان استفاده شده است. در میزان ۶/۸ از یک تقسیم بندی نت بر اساس کشش دیگری به اسم دولاچنگ می‌خواهیم صحبت کنیم. میزان کشش دولاچنگ، نصف کشش چنگ است و در واقع دولاچنگ، ۱/۴ ضرب کشش دارد.
آموزش گیتار – قسمت پنجم: آکوردهای G و C، ریتم ۲/۴ و فواصل گام ماژور
ریتم ۶/۸ سنگین
برای اجرای این ریتم در ابتدا اولین ضربه توسط انگشت اشاره روی سه سیم بالایی گیتار به سمت پایین زده می‌شود و همزمان عدد یک را می‌شماریم. کشش این ضربه باید معادل یک نت چنگ باشد. کشش ضربه بعدی باید معادل نت دولاچنگ باشد. در نتیجه در هنگام شمارش از دو به سه باید دو ضرب اجرا شود. برای اجرای ضربه دوم با انگشت اشاره به سمت پایین روی سه سیم پایین گیتار ضربه می‌زنیم. و برای اجرای ضربه سوم با استفاده از انگشت شست یا همان انگشت “p”، قبل از شمردن عدد سه یک ضربه به سمت بالا بر روی سه سیم پایین گیتار وارد می‌کنیم. سپس در زمان شمارش عدد سه مجددا با انگشت اشاره بر روی سه سیم پایین گیتار به سمت پایین ضربه می‌زنیم. و بازهم قبل از شمارش عدد چهار مجدد با انگشت شست بر روی سه سیم پایین گیتار به سمت بالا ضربه می‌زنیم.
ضربه بعدی ضرب چنگ است که باید روی ضرب چهارم اجرا شود. پس با انگشت اشاره به سه سیم بالای گیتار به سمت پایین ضربه می‌زنیم و همزمان عدد چهار را می‌شماریم. برای ضربه پنجم نیز باز هم کشش چنگ داریم و همزمان با شمارش عدد پنج با انگشت اشاره به سه سیم پایین به سمت پایین ضربه می‌زنیم. برای ضربه ششم می‌توانیم از یک سکوت چنگ استفاده کنیم. یعنی عدد شش را می‌شماریم اما به اندازه یک نت چنگ سکوت می‌کنیم و به سیم‌ها ضربه ای نمی‌زنیم.
نحوه تمرین
ریتم جدید را با سه آکوردی که در جلسات قبل آموزش دیدید مانند ریتم سه چهارم تمرین کنید. برای هر آکورد دو میزان از این ریتم ۶/۸ سنگین را در نظر می‌گیریم. سعی کنید حتما با سرعت پایین تمرین کنید. آکوردها به درستی اجرا شوند و به خوبی از یک آکورد به آکورد دیگر بروید. در هنگام اجرا تمرکز بیشتر باید برای آکورد باشد و شما باید بدون فکر زیاد به دست راست در هنگام اجرای ریتم، تمرین کنید. اگر احیانا حین تمرین دیدید که در جابجایی آکوردها دارد مکث اتفاق میوفتد بدون توقف با دست راست خود ریتم را بنوازید و کم کم کنترل آکوردها را در دست بگیرید.
حفظ کردن ریتم در نوازندگی خیلی مهم است. چرا که در هنگام اجرای قطعه اگر نوازنده در آکورد گیری به مشکل بر بخورد شاید شنونده زیاد متوجه نشود اما به محض به هم ریختن ریتم، شنونده فورا متوجه مشکل در اجرا خواهد شد.
در ادامه این جلسه می‌خواهیم سه آکورد جدید که چندان تفاوتی با آکوردهای قبلی ندارند را به شما عزیزان آموزش دهیم. در جلسات قبل آکوردهای “ر مینور”، “لا مینور” و “می ماژور” را آموختیم. در این جلسه می‌خواهیم آکوردهای “ر ماژور”، “لا ماژور” و “می مینور” را به شما آموزش دهیم. ریشه این آکوردها باهم یکی است اما کیفیت مینور و یا ماژوری آنها متفاوت است.
آکورد ر ماژور (D)
این آکورد فقط به انتقال انگشت اشاره به فرت دومِ سیم اول نیاز دارد و تنها تفاوت آن با “ر مینور” همین است. اما به دلیل اینکه تغییر جای انگشت اشاره در این آکورد، ما را محدود می‌کند، نحوه چینش انگشت هایمان را کمی تغییر می‌دهیم و با انگشت دوم، سیم یک، فرت دوم، مانند قبل با انگشت سوم سیم دوم، فرت سوم و با انگشت اول یا اشاره سیم سوم، فرت دوم را می‌گیریم. و به این صورت آکورد D یا همان “ر ماژور” را ساختیم.
همانطور که در ویدیو هم مشاهده می‌کنید تغییر آکورد “ر ماژور” نسبت به “ر مینور” کم بود اما مجبور به تغییر نحوه انگشت گذاری شدیم.
آکورد لا ماژور (A)
در این آکورد هم باید یک تغییر کوچک انجام دهیم و آن هم این است که باید انگشت اول یا همان اشاره را، نیم پرده یا همان یک فرت به سمت جلو حرکت دهیم. در این صورت آکورد “لا ماژور” را گرفته ایم اما باز هم مانند آکورد قبلی نحوه چینش انگشت‌هایمان به صورت بسیار سخت و محدود کننده است. پس باز هم باید نحوه چیدمان انگشت‌هایمان را تغییر دهیم. پس کافیست با انگشت چهارم، سیم دوم فرت دوم، با انگشت سوم، سیم سوم فرت دوم و با انگشت دوم، سیم چهارم فرت دوم را بگیریم و به این صورت آکورد “لا ماژور” یا همان “A” را ساختیم.
آکورد می مینور (EM)
تنها تغییر این آکورد نسبت به آکورد “می ماژور”، برداشتن انگشت اول می‌باشد و به راحتی آکورد “می مینور” ساخته می‌شود. پس برای گرفتن آکورد می‌مینور، با انگشت سوم، سیم چهارم فرت دوم و با انگشت دوم، سیم پنجم فرت دوم را می‌گیریم.
در قسمت‌های قبلی ریتم ۳/۴ را آموزش دادیم و برای هر آکورد با این ریتم، تمرین تعریف کردیم. حالا می‌خواهیم با این سه آکورد ریتم سه چهارم را مانند تمرین‌های قبلی بنوازیم و از یک آکورد به آکورد دیگر دستمان را جابجا کنیم نحوه چیدمان آکوردها برای تمرین را به خود شما می‌سپاریم اما سعی کنید در ابتدا به صورت تیکه تیکه تمرین کنید و سپس با تسلط بر روی هر آکورد، به تمرین تغییر آکورد بپردازید. سعی کنید در ابتدا با سرعت کم تمرین کنید. در آینده رفته رفته سرعت شما زیاد خواهد شد.
گام (Scale)
تقریبا میشه گفت برای ساخت هر موسیقی که ما می‌شنویم، برای هارمونی نت یا صداهای داخل موسیقی، از یک یا چند گام استفاده شده است. هر گام برای ساخه شدن احتیاج به یک الگو دارد. اولین گامی که می‌خواهیم آموزش ببینیم، “گام ماژور” است که تقریبا مهم‌ترین گامی است که هر نوازنده آن را یاد می‌گیرد. گام ماژور در داخل خودش هفت تا نت دارد و یک گام دیاتونیک به حساب می‌آید.
این هفت تا نت با چه الگویی کنار هم قرار می‌گیرند؟ این مهم‌ترین قسمت درس این جلسه می‌باشد.
الگوی گام ماژور از دو تا یک پرده، یک نیم پرده، سه تا یک پرده و در نهایت یک نیم پرده تشکیل شده است و باعث می‌شود که اگر این مسیر را طی کنیم، دوباره به همان نت اولی که از آن شروع کردیم برسیم. برای مثال از “نت فا” در سیم یک فرت اول شروع می‌کنیم. طبق الگویی که داریم باید یک پرده که معادل دو فرت است به سمت جلو برویم. در این جا به “نت سل” می‌رسیم و سپس دوباره یک پرده به سمت جلو می‌رویم و به “نت لا” می‌رسیم. سپس باید یک نیم پرده معادل یک فرت جلو برویم که می‌رسیم به “نت سی بمل”، سپس یک پرده جلو می‌رویم و به “نت دو” می‌رسیم. بعد از “نت دو” باز هم باید طبق الگو یک پرده جلو برویم که به “نت ر” می‌رسیم و دوباره یک پرده به جلو می‌رویم که به “نت می” می‌رسیم و در نهایت نیم پرده به جلو می‌رویم و به آخر الگو که “نت فا” هست می‌رسیم. اگر دقت کرده باشید مطابق با نکته ای که گفتیم از “نت فا” شروع کردیم و در نهایت به “نت فا” رسیدیم.
پس “نت فا” که در ابتدا از آن شروع کردیم، تونیک یا ریشه گام ما می‌باشد و “نت فا” آخری که بهش رسیدیم در اصطلاح اکتاو گفته می‌شود. همین کار را می‌توانیم با نت‌های دیگر هم انجام دهیم. برای مثال از سیم دوم “نت دو” شروع کنیم و ادامه دهیم. از هر نتی که شروع می‌کنیم، آن نت اسم گام ما را تعیین می‌کند. برای مثال اگر از “نت فا” شروع کنیم ما گام “فا ماژور” را داریم و اگر از “نت دو” شروع کنیم ما گام “دو ماژور” را داریم.
تمرین: برای تمرین کردن این گام برای هر روز یک گام ماژور را تمرین کنید و به صورت رفت و برگشت هم تمرین کنید. برای مثال در یک روز گام سل ماژور را تمرین کنید. فرقی نمی‌کند “نت سل” در کجای ساز باشد اما بهتر است در ابتدای تمرینتان نت‌ها در قسمت سر دسته باشند تا مسیر طولانی‌تری برای جلو رفتن داشته باشید.
بعد از اینکه هم مسیر رفت و هم مسیر برگشت را تمرین کردید و به تسلط نسبی رسیدید، کم کم شروع کنید یک سری جمله‌ها را به صورت بداهه بنوازید. تنها کاری که باید کنید این است که بر اساس ترتیب گام جلو نروید. جای نت‌ها همان جای قبلی است یعنی همان جایی که الگو برای ما مشخص کرده است. اما انتخاب ما برای اجرای آن نت‌ها دقیقا به همان ترتیب نیست. با توجه به ویدیو ترتیب نواختن نت‌ها را تغییر دادیم اما دقیقا همان نت‌هایی که الگو مشخص کرده بود که نت‌های درستی اند را نواختیم.
