نگاهی به تاریخچه سازدهنی
سازدهنی یکی از اعضای مهم خانواده سازهای بادی است. اگرچه تعیین دقیق روز اختراع هارمونیکا غیرممکن است، اما اولین ثبت اختراع آن متعلق به نوجوان مسیحی، فردریش بوشمان از تورینگر (آلمان فعلی) است که سازدهنی با اندازه (۱۰ سانتی متر) که دارای ۲۱ نت و تنظیم کروماتیک بود را ساخت.
الگو این ساز به سرعت در سرتاسر اروپا تقلید شد و نام‌های بسیاری مانند mundharmonika ، mundaeoline ،psallmelodikon و Symphonium را به خود اختصاص داد.
در سال ۱۸۲۶، سازنده سازی به نام جوزف ریشتر تنوعی را ایجاد کرد که بعدها به استاندارد ساخت سازدهنی تبدیل شد. نسخه‌ای که ریشتر ساخت دارای ۱۰ سوراخ با ۲۰ زبانه بر روی دو صفحه جداگانه بود که به نوارنده امکان دمیدن و کشیدن هوا برای نواختن نت را می‌داد. صفحات در دو طرف بدنه یا شانه نصب می‌شد. همچنین او این ساز را بر اساس گام دیاتونیک تنظیم کرده بود.
چندین دهه بعد، یک ساعت ساز جوان آلمانی به نام ماتیاس هونر ( Matthias Hohner ) ساخت سازدهنی را آموخت و در نتیجه حرفه خود را تغییر داد. هونر با راه اندازی شرکت جدید خود در آشپزخانه‌اش در سال ۱۸۵۷، با کمک اعضای خانواده و یک کارگر در اولین سال فعالیت خود حدود ۷۰۰ سازدهنی را تولید کرد.
در سال ۱۸۶۲، هونر یک بازاریاب حرفه‌ای شد که نام خود را بر روی سازدهنی‌های خود حک کرده بود. او این ساز را به آمریکای شمالی معرفی کرد. جایی که قابلیت حمل و مقرون به صرفه بودن سازها آن را به محبوب‌ترین گزینه برای کابوی‌های وسترن تبدیل کرد.
نوازندگان موسیقی بلوز آفریقایی-آمریکایی نیز سازدهنی را جایگزینی مناسب برای پیانو یا هورن می‌دانند. سانی تری، جیمز کاتن، چارلز ماسل وایت و ویلیام کلارک تعدادی از افسانه‌های بلوز هستند که استعدادهای خود را به سازدهنی اختصاص داده‌اند.
در ادامه می‌خواهیم یک راهنمای جامع خرید سازدهنی به شما ارائه دهیم.
بررسی انواع رایج سازدهنی
سازدهنی کرماتیک ( chromatic harmonica )
همان‌طور که از نام سازدهنی کروماتیک پیداست این هارمونیکاها می‌توانند به کمک یک میله کشویی ( sliding bar ) که با دکمه‌ای در سمت راست حرکت می‌کند، تمام نت‌های گام کروماتیک را اجرا کنند.
سازدهنی‌های کروماتیک ۱۲، ۱۴ و ۱۶ سوراخ به نوازنده اجازه می‌دهند تا در گام دلخواه خود فقط با یک هارمونیکا اجرا کنند. این سازدهنی را می‌توان برای هر سبکی از جمله سلتیک، کلاسیک، جز یا بلوز استفاده کرد.
سازدهنی دیاتونیک ( Diatonic Harmonica )
سازدهنی “اسباب بازی” که در کودکی استفاده می‌کردیم را به خاطر دارید؟ بله، در واقع این یک سازدهنی از نوع دیاتونیک است. به طور دقیق، سازدهنی دیاتونیک برای اجرا در یک کلید مشخص طراحی شده است.
همان‌طور که گفتیم هارمونیکاهای دیاتونیک فقط می‌توانند نت‌های یک گام مشخص را اجرا کنند، به عبارت دیگر اگر می‌خواهید همه نت‌های گام کروماتیک را با این نوع سازدهنی اجرا کنید، شما به ۱۲ هارمونیکای مختلف که هر کدام تنظیم شده بر روی یک گام هستند نیاز خواهید داشت.
اگر این اولین سازدهنی شماست، سازدهنی دیاتونیک کلید C بهترین انتخاب است. به این دلیل که بیشتر کتاب‌ها و فیلم‌های آموزشی برای این مدل ساخته شده‌اند و نواختن با این گام برای فرد مبتدی چالش کمتری دارد.
سازدهنی ترمولو ( tremolo harmonica )
ویژگی این ساز با نام آن رابطه مستقیم دارد چرا که ترمولو در زبان ایتالیایی به معنی لرزاندن است. وجه تمایز سازدهنی ترمولو داشتن دو زبانه در هر نت می‌باشد. صدای یکی از زبانه‌ها کمی تیز و دیگری کمی بم است.
ویژگی منحصر به فرد صدای این سازدهنی در مواج بودن آن است که به دلیل داشتن دو زبانه متفاوت ایجاد می‌شود. نسخه آسیای شرقی سازدهنی ترمولو که می‌تواند هر نیم پرده را اجرا کند، اغلب در موسیقی راک و پاپ آسیای شرقی استفاده می‌شود.
در ادامه ی مقاله ی راهنمای خرید سازدهنی با ما همراه باشید.
ساختار سازدهنی دیاتونیک
چگونه یک سازدهنی بخریم ؟
سازدهنی یک ساز منحصر به فرد و بسیار محبوب در دنیا است. از فیلم‌های سینمایی گرفته تا گروه‌های بلوز و… این ساز نقش مهمی در موسیقی ایفا می‌کند و به گونه‌ای جایگاه آن در تاریخ تثبیت شده است.
اما به نظر شما بهترین ویژگی این ساز چیست؟ احتمالا اینکه شما می‌توانید سازدهنی را بنوازید در حالی که ساز دیگری می‌نوازید! اگر تا به حال به نواختن سازدهنی علاقه مند بودید، یا به عنوان ساز دوم آن را انتخاب کرده‌اید، در این صورت دست روی گزینه‌ای عالی گذاشته‌اید.
اولین قدم برای نواختن سازدهنی، خرید یک سازدهنی مناسب برای یادگیری است. ممکن است بتوانید موارد دست دوم را پیدا کنید، اما از نظر بهداشتی این کار به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود. علاوه بر موضوع بهداشتی، زبانه‌های هارمونیکا ظریف هستند و تعمیر آن‌ها ممکن است هزینه داشته باشد. در ادامه مطلب راهنمایی‌های لازم برای خرید یک سازدهنی را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
نکاتی برای خرید هارمونیکا دیاتونیک و کروماتیک
برای شروع کار، شما به هارمونیکا دیاتونیک در کلید C احتیاج دارید. رایج‌ترین ساخته‌ها برای Hohner ،Suzuki هستند. برخلاف گیتار یا پیانو، هر سازدهنی دیاتونیک محدود به یک کلید خاص است، بنابراین شما یا باید هر یک از آهنگ‌های خود را در یک کلید یاد بگیرید یا چندین سازدهنی دیاتونیک تهیه کنید.
گزینه دیگری که در دسترس شماست، سازدهنی کروماتیک می‌باشد. معمولا، سازدهنی‌های کروماتیک مانند نوع دیاتونیک نیز در ۱۲ کلید موجود است، اما از آن‌جا که کروماتیک‌ها می‌توانند تمام نت‌ها را اجرا کنند، بیشتر نوازندگان ترجیح می‌دهند از سازدهنی کروماتیک گام C استفاده کنند. چرا که این گام برای یادگیری و نواختن قطعات نسبتا آسان‌تر است.
برندهایی که ما توصیه می‌کنیم عبارتند ازHohner ،Suzuki ، Seydel و Swan. در ادامه مقاله راهنمای جامع خرید سازدهنی به بررسی برخی برندهای مشهور خواهیم پرداخت.
معرفی سه برند مطرح جهانی
هوهنر ( HOHNER )
هوهنر سازنده آلمانی آلات موسیقی است که در سال ۱۸۵۷ توسط ماتیاس هونر (۱۹۰۲-۱۸۳۳) تأسیس شد. هوهنر از زمان تاسیس خود تا کنون شهرت زیادی را بدست آورده و طیف گسترده‌ای از سازها از جمله آکاردئون، ملودیکا، هارمونیکا، فلوت ریکوردر، گیتار و… را تولید کرده است. برای نسل ها، هوهنر به طور تخصصی در بخش موسیقی فعالیت داشته است و اکنون در لیست بهترین تولید کنندگان سازهای بادی قرار گرفته است. نوازندگان معروفی از طی دهه‌های مختلف از سازدهنی‌های هوهنر استفاده کرده‌اند.
سوزوکی ( SUZUKI )
سوزوکی در سال ۱۹۵۳ توسط آقای منجی سوزوکی تاسیس شد. در ابتدا این شرکت هارمونیکا تولید کرد و بعدا ملودیکا را به تولیدات خود افزود، که در سال ۱۹۵۶ استفاده از آن در مدارس توسط وزارت آموزش و پرورش ژاپن رسماً تصویب شد. نمایندگی‌های دیگر این برند در انگلستان (سوزوکی اروپا متعلق به سوزوکی ژاپن) و در غرب ایالات متحده (مرکز توزیع در سان دیگو که در کالیفرنیا واقع شده است) هستند. محصولات سوزوکی اخیرا گسترش یافته است و شامل انواع سازها از جمله پیانو و سازهای بادی برنجی و دستگاه‌های الکترونیکی مانند کارت صدا می‌باشد.
سوان ( SWAN )
کمپانی سوان در سال ۱۹۸۲ تاسیس شد. سوان به عنوان عضوی در انجمن صنایع سازهای موسیقی چین استاندارد مخصوص خود را برای هارمونیکاهای کروماتیک در چین تعیین می‌کند. سوان کارمندانی دارد که در زمینه تحقیق، توسعه و طراحی محصول باتجربه هستند. این صنعت با استفاده از فناوری، تجهیزات پیشرفته و طراحی‌های نوآورانه صنعت موسیقی چین را هدایت می‌کند. در چین، SWAN دارای بیشترین میزان تولید و تنوع محصول است.
سخن پایانی
در انتها باید بگوییم ساز خود را با توجه سبک و کاربردی که مد نظر دارید انتخاب کنید و حتما هنگام خرید از مشاوره‌های مربی موسیقی خود یا یک نوازنده با تجربه بهره مند شوید.
درضمن هنگام یادگیری به یاد داشته باشید با تمرین منظم و برنامه گام به گام، بدون شک به نواختن سازدهنی مسلط خواهید شد، بنابراین هیچ عجله‌ای نداشته باشید و قبل از رفتن به درس بعدی وقت خود را صرف مهارت‌هایی که در درس‌های قبلی آموخته‌اید کنید. با گذشت زمان و صبر شما با تکنیک‌ها آشنا خواهید شد، بداهه نوازی کرده و با دانش موسیقی به سبک‌های مورد علاقه خود دست پیدا می‌کنید.
در این مقاله به راهنمای خرید سازدهنی پرداختیم اگر نمی‌دانید سازدهنی را از کجا خریداری کنید، می‌توانید از انواع سازدهنی با برندهای مشهور و کیفیت تایید شده در فروشگاه آنلاین سازکالا بازدید کنید و ساز خود را درب منزل تحویل بگیرید.
