افکت های MODULATION دسته ای از افکت های صوتی هستند که صدا را به روش خاصی تغییر می‌دهند. به این صورت که با افزودن یک نسخه صدای مشابه با تاخیر زمانی (DELAY) نسبت به صدای اصلی، و سپس تغییر اندازه این تاخیر در طول زمان اتفاق می افتد. اگر چه این فرآیند در همه افکت های MODULATION مشترک است، اما می‌تواند طیف وسیعی از صداها را ایجاد کند.
به عبارت ساده تر، MODULATION به معنای حرکت کردن است ، بنابر این هر افکتی که در زیر مجموعۀ MODULATION قرار می گیرد، زیر و بمی یا صدای گیتار را به حرکت در می‌آورد.
تقویت حس شنیداریتان به شما این امکان را خواهد تا انواع مختلف افکت های MODULATION و حتی پارامترهای مورد استفاده در پیکربندی هر کدام را درک کنید. برخی جزئیاتی که نوع افکت تولید شده را تعیین می کند عبارتند از:
نوع افکت های تولید شده
- مدت تاخیر(DELAY) چقدر است: مثلا ۱۰ میلی ثانیه تا ۱۵۰ میلی ثانیه
- با چه سرعتی تغییر می کند: مثلا تغییر یک بار در ثانیه یا چندین بار در ثانیه
- نحوه تغییر آن: مثلا تغییر آرام یا پرشهای تصادفی
- چند نسخه با تاخییر اضافه شده است : مثلا یک صدا یا چندین صدا
ترکیب پارامترهایی که در بالا نام برده شد می تواند افکت های مختلفی را مانند نمونه های زیر تولید کند:
- ویبراتو (VIBRATO) : دگرگونی در زیر و بمی صدا
- واواه (WAH WAH): افکت متمایز مورد استفاده JIMI HENDRIX
- اکو (ECHO): تکرار سادۀ صدا در بازه زمانی کوتاه بعدی
- کورس(CHORUS): چند گانه شدن صدای ساز
- و نمونه هایی دیگر ..
قائدتا برای تقویت شنوایی و یادگیری این افکت ها نیاز به صرف زمان خواهد بود تا بتوان تفاوت های آنها را درک کرده و به کار برد. تقویت حس شنواییتان برای درک افکت های MODULATION به شما این امکان را خواهد داد تا تشخیص دهید در یک موسیقی از چه نوع افکت MODULATION استفاده گردیده و اینکه هر چه دقیق تر بتوانید صدای مورد نظرتان را بسازید یعنی پارامترهای افکت مورد نظرتان را به خوبی درک کرده و بدانید که هر کدام چه تاثیری بر روی صدا اعمال خواهد کرد. در ادامه به تشریح دقیق تر تعدادی از افکت های MODULATION خواهیم پرداخت:
ترمولو ( MODULATION )
اولین افکت MODULATION که در موسیقی مدرن شنیده شد، ترمولو بود. ترمولو همیشه به عنوان یک MODULATION شناخته نمی‌شود چرا که تغییری در زیر و بمی صدا ایجاد نکرده و در واقع شدت صدا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
به بیانی ساده تر افکت ترمولو به صورت کم و زیاد کردن پی در پی شدت صدا عمل می کند. اولین دستگاه ترمولویی که ساخته شد به سال ۱۹۴۶ بر می‌گردد که DEARMOND TREMOLO CONTROL نام دارد هر چند اولین پدال بهFZ-1 FUZZTONE MAESTRO نسبت داده می‌شود. مقاله انواع افکت های گیتار الکتریک را مطالعه فرمایید.
افکت بلندگوی چرخان (ROTATING SPEAKER)
این افکت تقریبا همزمان با DEARMONED TREMOLO معرفی گردید. معروف ترین نسخه این نوع افکت از هاموند ارگنها (HAMMOND ORGAN) و بلندگوهای چرخان لزلی (ROTATING LESLIE SPEAKER) ایده گرفته است.
اسپیکر چرخان لزلی در واقع یک کابینت چوبی بزرگ با دو بلندگو بوده که بلندگوی بالایی یک بوق (HORN) با صدای تریبل است که به چرخش درآمده و صدا را به صورت ۳۶۰ درجه به بیرون پرتاب می کند که اصطلاحا یک MODULATION از نوع داپلر (DOPPLER) نامیده می‌شود.
مانند صدای آژیر یک آمبولانس در حال عبور از خیابان که به علت حرکت و طی مسافت مدوله می‌شود. یکی از پدالهای معروف از نوع ROTATING SPEAKER ، مدل STRYMON LEX ROTARY می‌باشد که به وسیله پارامترهای آن می‌توانید سرعت چرخش اسپیکر را کم و زیاد کنید.
ساختمان و عملکرد یک اسپیکر LESLIE
افکت یونی وایب (UNIVIBE)
اولین افکت UNIVIBE در سال ۱۹۶۸ تولید شد که محفظه ای بزرگتر از حد معمول داشت و به وسیله کنترلهای پایی (FOOT CONTROLLER) به راحتی قابل کنترل بود. این افکت را بر روی صحنه و در کنار نوازندگانی مانند JIMI HENDRIX و ROBIN TROWER به وفور دیده اید که صدای بسیار زیبایی داشته و جایگزین افکت ROTARY SPEAKER اما با ویژگیهای منحصر به فرد است.
مخترع یونی وایب شخصی به نام FUMIO MIEDA بود که آن را اولین بار برای شرکت HONEY طراحی کرد که بعدها به SHIN-EI تغییر نام داد. ایدۀ او از طراحی یونی وایب ایجاد صدایی کمی ترسناک و توهمی بود.
یونی وایب را می توان مادر تمامی افکت های MODULATION نامید. نام اصلی این افکت در ابتدا UNIVIBE CHORUS VIBRATOبود که کمی گیج کننده به نظر می‌رسید چرا که کاملا یک CHORUS یا PHASER نبود و صدایی توهمی و حسی شبیه به دریا زدگی داشت!
افکت فِیزر (PHASER)
ساخت افکت های MODULATION به طور کلی از دهه ۴۰ شروع شد و در دهه ۷۰ به اوج خود رسید. حال حدود ۵۰ سال از آن زمان می‌گذرد اما همه چیزهایی که از آن زمان تا به حال درباره افکت های MODULATION می دانیم تغییر چندانی نکرده است. افکت فیزر می‌بایست در دهه ۷۰ ظهور می‌کرد چرا که با زیباشناسی این دهه تطابق داشت.
صدای افکت فیزر را تقریبا شبیه به UNIVIBE می‌توان در نظر گرفت. فیزر یک موج سینوسی واقعی تولید می کند که نرم و صاف است در حالی که UNIVIBE دارای افت شدیدتری در شکل موج داشته که تقریبا شبیه به ضربان است. از معروفترین افکتهای فیزر می‌توان به MXR PHASE 95 یا MXR PHASE 90 اشاره کرد.
افکت کورس (CHORUS)
مدارهای موجود در یک پدال کورس، سیگنال گیتار شما را تقسیم می‌کنند و گام سیگنال حامل را کمی تغییر می‌دهند، سپس دو مسیر را دوباره با هم ترکیب می‌کنند تا صدایی شبیه کُر ایجاد کنند یا این توهم را ایجاد کنند که سازهای متعددی در حال نواختن یک چیز هستند.
در واقع تفاوت بسیار کمی در زیر و بمی (PITCH) ایجاد و یا به عبارتی تفاوتهای طبیعی در زیر و بمی های صداها به وجود می‌آورند. برخی از تنظیمات موجود بر روی پدالهای کورس ممکن است کمی تأخیر به سیگنال حامل اضافه کنند تا جلوه‌ای آشفته‌تر یا WET ایجاد کنند. افکت کورس از نظر فنی نوعی تاخیر (DELAY) ولی بسیار کوتاه بوده و دارای مفاهیم صوتی بوده که آن را در رده افکتهای MODULATION قرار می‌دهد.
بهترین حالت تجربه افکت CHORUS به صورت استریو خواهد بود که امکان حرکت گسترده تر و طبیعی تر افکت را قبل از رسیدن به شنونده فراهم می‌کند. کیفیت این افکت را با عناوینی مانند (مایع) یا (درخشنده) می‌توان توصیف نمود که از زمان تولید BOSS CE-1در اواخر دهه ۷۰ ،در بسیاری از گروههای موسیقی راک از جمله گروه محبوب NIRVANA از آن استفاده گردیده است.
افکت فِلَنجر (FLANGER)
افکت فلنجر در حالی که به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، از اسکریپت مشابه افکت کورس (CHORUS) پیروی می‌کند، سیگنال ورودی گیتار را تقسیم می‌کند، موج حامل را با اضافه کردن کمی تاخیر تغییر می‌دهد و در نهایت این دو سیگنال را برای خروجی ترکیب می‌کند.
با این حال، فلنجرها این کار را با کنترل دقیق‌تر محل بریدگی‌های ایجاد شده توسط رابطه فازی انجام می‌دهند و از فاصله یکسان آنها جلوگیری می‌کنند.
مانند دو دستگاه نوار مغناطیسی (TAPE MACHINE) که با یکدیگر سینک نیستند ولی با سرعتی ثابت حرکت می‌کنند. شاید چیزی که باعث استفاده محدود از افکت پدالهای فلنجر می‌شود، شدت غم انگیز بودن آن نصبت به دیگر پدال های MODULATION باشد.
در یک مفهوم متعارف تر فلنجر کاربردی کم و بیش و مشابه با افکت کورس دارد، لایه بندی ساده تر داشته و هر جا که نیاز به یک سیگنال CLEAN داشته باشید ، فلینجر می‌تواند گزینه خوبی برای شما باشد. مقاله ۴ مولتی افکت کاربردی سازکالا را مطالعه فرمایید.
