احتمالا بارها پیش آمده است که واژه Stem در مباحث مرتبط با تولید موسیقی، به ویژه مسترینگ به گوشتان خورده باشد. پس تا انتهای این مطلب با سازکالا همراه باشید تا در مورد استم، میزان کارآمدی و تاثیر آن در روند تولید موسیقی بیشتر بدانیم.
اِستم (Stem) چیست؟
در دنیای موسیقی، به تک تک لاین‌های صوتی یک پروژه که یک قطعه موسیقی واحد را تشکیل می‌دهند، اِستم گفته می‌شود. به عنوان مثال، لاین‌های صوتی کیک درام، سیمبال های-هت و اسنیر درام، رو هم رفته اِستم درام کیت را تشکیل می‌دهند. و یا لاین‌های پیانو و گیتار، جزو اِستم‌های ریتم موسیقی محسوب می‌شوند. در این میان هیچ قاعده خاصی برای تشکیل یک اِستم وجود ندارد، منتهی می‌بایست ترکیب کلی این لاین‌های موسیقی در کنار یکدیگر، منجر به تولید قطعه موسیقی شود.
به طور کلی، اِستم های پایه به شرح زیر هستند:
- لاین وکال خواننده اصلی
- لاین وکال پس زمینه
- لاین درامز
- لاین باس
- لاین سازهای ریتمیک
- لاین سازهای اصلی
البته می‌توان این اِستم‌ها را به دسته بندی‌های بیشتری نیز تقسیم کرد، به عنوان مثال، لاین سازهای ریتمیک را می‌توان به دو گروه لاین پیانو و لاین ارگ، و یا لاین درامز را به دو گروه درام و پرکاشن دسته بندی نمود. هرچه بیشتر در جزئیات استم‌ها دقیق شوید، دسته بندی‌های بیشتر و دقیق‌تری از استم‌ها خواهید داشت.
کاربرد استم ها
همانطور که قبلا اشاره شد، استم‌ها جزئی از یک موسیقی واحد به شمار می‌روند. مبحث استم زمانی اهمیت می‌یابد که بخواهیم یک ترک موسیقی را میکس و مستر کنیم. در واقع با تقسیم اجزای موزیک به لاین‌های صوتی جدا از هم، فرآیند میکس و مسترینگ موسیقی تسهیل یافته و سازماندهی آن آسان‌تر می‌گردد. به عنوان مثال، با تقسیم بندی استم‌های یک ترک موسیقی، نهایتا ۵ الی ۷ لاین صوتی خواهیم داشت که نیاز به میکس و مستر دارند.
مزیت های بکارگیری استم ها در روند تولید موسیقی به شرح زیر است:
۱. انعطاف پذیری بیشتر در مسترینگ موزیک
تفکیک موسیقی به لاین‌های صوتی تشکیل دهنده آن منجر به انعطاف پذیری هرچه بیشتر در روند مسترینگ آن می‌گردد. به عنوان مثال، اگر صدای باس موسیقی ضعیف باشد می‌توان به جای استفاده از کمپرسور چند بانده، تعداد استم‌های باس موزیک را افزایش داد تا صدای آن تقویت شود.
حتی این امکان وجود دارد که با معکوس کردن فاز استم مورد نظر و میکس موزیک با فایل نهایی، لاین صوتی مربوطه را تضعیف نمود. هرچند این موضوع، روش اضطراری خوبی برای مسترینگ به شمار می‌رود، اما پیشنهاد می‌شود که با ایجاد یک ترکیب معقول از لاین‌های صوتی، به استم مسترینگ بپردازیم.
یکی دیگر از کاربردهای استم در روند تولید موسیقی، اعمال افکت‌های مختلف بر روی عناصر مختلف موسیقی می‌باشد. به عنوان مثال، می‌توان افکت ریورب را روی استم وکال اعمال کرد تا حجم و فضای بیشتری به آن بخشیده و در عین حال، صدای درام‌ها را خشک نگه داشت. یا می‌توان با اعمال تنظیمات کمپرسور روی استم درام، صدای کوبنده‌تری بدان بخشیده و در عین حال، تغییری روی استم باس ایجاد نکرد.
۲. صرفه جویی در زمان میکس
میکس و مستر استم‌ها به صورت جداگانه، امکان اعمال تنظیمات کارآمدتری را به طور همزمان فراهم می‌کند. به عبارت دیگر، به جای اعمال هر یک از افکت‌ها به صورت جداگانه بر روی ترک‌های موردنظر، تنها کافیست یک افکت را بر روی یک استم مشخص اعمال نمود تا تنظیمات موردنظر برای تمامی ترک‌ها اجرا شود.
در نهایت، به زمان کمتری برای میکس فاز نهایی موزیک نیاز خواهد بود. زیرا در صورتی که در مرحله میکس، تغییرات مورد نظر بر روی کل موزیک اعمال شود، در صورت تغییر یک ترک، می‌بایست کل موزیک را مجدد میکس نمود.
3. ریمیکس
استم‌ها امکان تهیه ریمیکس‌های جدیدی از یک موسیقی واحد را فراهم می‌کنند، زیرا کارکرد ریمیکس به این صورت است که می‌توان از بین عناصر موجود، انتخاب نموده و هرکدام را به صورت جداگانه ادیت زد. از همین رو، برخی ریمیکس‌ها با نسخه اصلی خود تفاوت بسیاری دارند.
۴. ذخیره / خروجی
یکی از مواردی که در مبحث استم‌ها بسیار حائز اهمیت است، زمانیست که برای رندرینگ و گرفتن خروجی از میکس ترک‌های آنالوگ به هیچ کنسول مناسبی دسترسی نداریم. از همین رو، هیچ راهی برای ذخیره یک فایل و بازخوانی مجدد آن برای فرد وجود نخواهد داشت.
البته در چنین شرایطی، راه حل دیگری نیز وجود دارد. زمانی که میکس ترک موسیقی آماده و نهایی شد، استم‌ها را مشخص کرده، اما تنظیمات fader یا VCA را برای هر استم ۰ قرار می‌دهیم. در ادامه، در صورتی که نیاز به بازخوانی مجدد فایل موسیقی موردنظر داشته باشیم، کافیست استم‌های مربوطی را در جای مناسب خود قرار داده و تنظیمات آن را حذف کنیم. در نتیجه، شاهد همان میکس اولیه خواهیم بود.
۵. همکاری
از آن جایی که استم‌ها امکان میکس و مسترینگ موزیک توسط هر یک از متخصصان و مهندسان صدا را بطور کاملا مستقل فراهم آورده است، می‌توان شاهد همکاری بین طیف وسیعی از موسیقیدان‌ها بود. به عبارت دیگر، هر آهنگسازی این امکان را دارد که بصورت جداگانه تنظیمات مورد نظر خود را روی استم‌ها اعمال کند.
امروزه، در دنیای تولید سبک‌های موسیقی هیپ-هاپ و ترپ، آهنگسازان درامز و سایر ملودی‌های یک ترک موسیقی بصورت جداگانه و تخصصی فعالیت دارند. چنین موضوعی تنها با تفکیک استم‌های موزیک مربوطه امکان پذیر خواهد بود. به شرطی که هر دو متخصص با یک نرم افزار DAW یکسان کار کنند.
همچنین، تعداد استم‌های یک ترک موسیقی تاثیر زیادی بر وضوح و کیفیت کار خواهد داشت. در ادامه مقاله همه چیز درباره استم در روند تولید موسیقی با ما همراه باشید.
نحوه ی ایجاد استم ها
تفکیک یک موزیک به استم‌های تشکیل دهنده آن در نرم افزار DAW کار آسانی بوده و روند انجام آن بستگی به ورژن نرم افزار دارد. در صورتی که پس از تفکیک استم‌ها، به انتقال مستقیم فایل نهایی نیاز داشتیم، می‌توان به راحتی استم‌ها را انتقال داد. در نرم افزار (Ableton Live) نیز شاهد چنین عملیات مشابهی هستیم. روند کار در نرم افزار Albeton Live بدین صورت است که ابتدا ترک‌های موردنظر را انتخاب کرده، سپس بر روی گزینه “Export Audio” کلیک می‌کنیم و گزینه “Selected tracks only” را انتخاب می‌کنیم.
روش های تفکیک موزیک به استم ها
همان گونه که قبلا اشاره شد، استم‌ها پایه و اساس ریمیکس موزیک محسوب می‌شوند. بیایید فرض کنیم که یک متخصص تصمیم به ریمیکس استم‌های موزیک یک آهنگساز دیگر را دارد، در صورتی که متخصص مورد نظر استم‌های موزیک آهنگساز را در اختیار نداشته و از همان ورژن نرم افزار DAW آهنگساز استفاده نکند، قادر به ریمیکس موزیک مورد نظر نخواهد بود.
روش‌های مختلفی برای یافتن استم‌های یک موزیک وجود دارد:
۱. جستجوی آنلاین
با جستجوی عبارت “استم برای ریمیکس” در موتور جستجوی گوگل، می‌توان انواع مختلفی از استم‌ها را یافت. وبسایت‌های بسیاری در این میان یافت می‌شوند که استم‌های موزیک‌ها را بصورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
۲. تماس مستقیم با آهنگسازان
یکی از روش‌های متداول برای یافتن استم‌های یک آهنگ، برقراری ارتباط مستقیم با آهنگسازان و مهندسان صدا و درخواست برای دریافت استم‌های آهنگ مورد نظر است. به طور کلی، امروزه شبکه بزرگی از آهنگسازان و متخصصان موسیقی وجود دارد که به مبادله استم‌های موزیک‌ها می‌پردازند. تنها کافیست آهنگسازان مربوط به سبک مورد نظر خود را پیدا کرده و از آن‌ها درخواست کنید تا در یافتن استم‌های موزیک مورد نظر شما را راهنمایی نموده و یا در صورت در دسترس بودن این استم‌ها در بانک اطلاعاتی شان، آن‌ها را بصورت رایگان در اختیار شما قرار دهند.
این متخصصان و آهنگسازان را می‌توان به راحتی در شبکه‌های اجتماعی یافت. کافیست از طریق اکانت اینستاگرام با آن‌ها ارتباط برقرار کنید. البته این روش منوط به این موضوع خواهد بود که خودتان دارای پروفایل اینستاگرام حرفه‌ای باشید تا توجه آهنگساز موردنظر را به خود جلب نمایید.
یکی از مزیت‌های این روش، برقراری ارتباط با طیف وسیعی از نوازندگان، آهنگسازان و متخصصان موسیقی در سراسر جهان می‌باشد.
مجموعه ی سمپل ها
مجموعه سمپل‌های بسیاری وجود دارند که منبعی از استم‌ها محسوب می‌شوند. یکی از این موارد، مجموعه سمپل Splice است. در این مجموعه، لوپ‌های درامز، باس، گیتار و غیره را می‌توان یافت. تمامی این نمونه‌ها کاملا بدون حق امتیاز بوده و می‌توانید بصورت رایگان از آن‌ها در ساخت موزیک خود بهره ببرید.
در این میان، نمی‌توان به استم‌های موزیک‌های شناخته شده و معروف دسترسی داشت، زیرا این استم‌ها بصورت رایگان در اختیار عموم قرار نگرفته اند. منتهی، لوپ‌های رایگان زیادی وجود دارند که هنرمندان سرشناس از آن‌ها در ساخت پروژه‌های موفق خود استفاده کرده اند. بنابراین می‌توانید نهایت بهره را از این لوپ‌ها ببرید.
مطلب پیشنهادی : همه چیز درباره گام ها و دایره پنجم ها در موسیقی
