در جلسات قبل راجع به مباحث متنوعی که شامل مباحث تئوری و عملی مانند ریتم و آکورد و گام‌ها و … می‌شدند صحبت کردیم. در صورتی که به تسلط خوبی از مباحث جلسات قبل رسیده اید این جلسه را تماشا کنید. البته این یک قانون کلی است که تا زمانی که تسلط به مباحث جلسه آموزشی قبل ندارید، قسمت بعدی را تماشا نکنید. در این جلسه می‌خواهیم درباره آکورد های باره دار صحبت کنیم.
تا به الان ۸ آکورد سر دسته و همینطور سه ریتم نیز به شما آموزش دادیم. بعد از یاد گرفتن هشت آکورد سردسته، هر گیتاریستی وارد مبحث آموزش و یادگیری آکورد های باره دار می‌شود. اما باره گرفتن به چه معناست؟ هر وقت ما با یک انگشت چند سیم را بگیریم، باره گرفته ایم. باره ای که می‌گیریم یا می‌تواند یک باره کامل باشد که هر شش سیم را با یک انگشت می‌گیریم و یا می‌تواند نیم باره باشد که فقط سه سیم را با یک انگشت بگیریم.
آموزش گیتار – قسمت پنجم: آکوردهای G و C، ریتم ۲/۴ و فواصل گام ماژور
آموزش گیتار – قسمت هفتم: ساخت آکوردهای سه صدایی و انتقال آکوردهای باره دار
آموزش گیتار – قسمت آخر: ریتم و آکورد بهت قول میدم محسن یگانه
آکورد باره دار فا ماژور (F Major)
شکل کلی این آکورد به این صورت است که انگشت اشاره یا همان “انگشت یک” روی فرت اول، تمام سیم‌ها را نگه میدارد و انگشت دوم، فرت دوم، سیم سوم، انگشت سوم، فرت سوم، سیم پنجم و انگشت چهارم، فرت سوم، سیم چهارم را نگه میدارد. احتمال خیلی زیاد برای دفعات اولی که این آکورد را می‌گیرید می‌بینید که صدای سیم‌های شما به خوبی ویدیو نیست و بعضی از سیم‌ها میوت و یا صدای گز مانندی می‌دهند.
نکات باره گیری
نکته ۱: اولین نکته ای که هر گیتاریستی هنگام باره گرفتن باید رعایت کند این است که انگشت شست دقیقا پشت محلی باشد که باره گرفته شده است. انگشت شست باید دقیقا روبه روی انگشتی که باره را گرفته است باشد. نه پایین‌تر و نه بالاتر.
نکته ۲: نکته دوم در هنگام باره گیری این است که انگشتی که باره را می‌گیرد نباید خیلی از فرت بورد گیتار بالاتر باشد. برای پیدا کردن محل مناسب انگشت، بهتر است سیم ششم را با نوک انگشت خود فشار دهید و محل قرار گیری انگشت را به صورت نسبی بر روی ساز پیدا کنید.
نکته ۳: نکته سوم این است که برای گرفتن باره از کف انگشت استفاده نکنید و با استخوان کنار انگشت باره را بگیرید. پیشنهاد می‌کنیم که برای دو سیم اول از بند اول انگشت خود استفاده کنید.
نکته ۴: نکته چهارمی که باید رعایت کنید این است که در هنگام باره گیری، سایر انگشتانتان نباید به سمت داخل خم شده باشند. اگر این نکته رعایت نشود، هم بند انگشتانتان درد می‌گیرد و هم سیم‌های پایین آن انگشت‌ها میوت می‌شوند.
نکته ۵: نکته پنجم این است که انگشتی که با آن باره گیری می‌کنیم باید قسمتی که به فلز فرت نزدیک است را فشار دهد. اگر فرت را به دو قسمت تقسیم کنیم. قسمتی که به فرت بعدی نزدیک‌تر است مکان مناسبی برای قرار گرفتن انگشتمان می‌باشد.
نکته ۶: و در نهایت برای اینکه بخواهید به عنوان یک نیروی کمکی از بدنه گیتارتان کمک بگیرید، بدنه گیتار را با دست راست خود به سمت بدنتان فشار دهید. در این صورت زمانی که شما آکورد باره دار را می‌گیرید، چون با دست چپ گیتار را به داخل هل می‌دهید نیرویی که از سمت بدنه گیتار وارد می‌شود باعث می‌شود فشار به صورت خودکار بیشتر شود و شما فشار کمتری را در دست چپ خود وارد کنید و از خستگی های دست چپ خود بکاهید.
تمرین
تمرین ۱: بعد از رعایت تمام این نکاتی که گفته شد، آکورد “فا ماژور” را بگیرید و چندین بار سیم‌های گیتار را بنوازید تا مطمئن شوید تمامی سیم‌ها صدای درستی می‌دهند. پس از تسلط نسبی روی گرفتن این آکورد، تمام انگشتان دست چپ را یک سانت از سیم‌ها فاصله بدهید و دوباره روی سیم‌ها قرار دهید و صدای سیم‌ها را چک کنید. اگر صدای سیم‌ها خوب بود باز هم همین کار را تکرار کنید تا زمانی که تسلط کافی را بدست آورید و حتی انگشت‌های دست چپتان بدون وجود گیتار هم بتواند شکل آکورد “فا ماژور” را به خودش بگیرد.
تمرین ۲: بعد از انجام تمرین ۱، یکی از آکوردهایی که تسلط خوبی روی آن دارید را انتخاب کنید. برای مثال آکورد “لامینور”. و بدون نواختن ریتم خاصی سیم‌های گیتار را از بالا به پایین بنوازید و سپس آکورد “فا ماژور” را بگیرید و دوباره صدای سیم‌ها را دربیاورید و چک کنید. این انتقال از یک آکورد به آکورد “فا ماژور” را بارها تکرار کنید تا دستتان عادت کند. پس از اینکه مطمئن شدید از آکورد “لامینور” به “فا ماژور” به خوبی جا به جا می‌شوید و صدای سیم‌ها درست است، سراغ یک آکورد دیگر بروید و همین تمرین را تکرار کنید. این کار را با تمام آکوردهای سر دسته ای که آموزش دیدید تکرار کنید تا مطمئن شوید از تمامی آکوردهای سر دسته به راحتی می‌توانید به آکورد “فا ماژور” بروید.
این یک تمرین مناسب است که شما مطمئن شوید برای اجرای یک قطعه ای که در آن آکوردهای سردسته و “فا ماژور” وجود دارد، شما می‌توانید به راحتی قطعه را بنوازید و به مشکلی برنخورید.
شباهت آکورد فا ماژور به می ماژور
از جلسات قبل به یاد داریم که نت “می” با “فا” نیم پرده فاصله داشت. برای گرفتن آکورد “می ماژور” از سه انگشت یک و دو و سه استفاده می‌کردیم. اگر ترتیب انگشت گذاری را تغییر دهیم و از انگشتان دو و سه و چهار استفاده کنیم و نیم پرده از آکورد “می ماژور” جلوتر بیاییم و با انگشت اشاره باره بگیریم، نت “فا ماژور” را ساخته ایم.
آکورد فا مینور
حالا که تا اینجا آمدیم بیایید آکورد “فا مینور” را هم آموزش دهیم. برای آکورد “فا مینور” بیایید برگردیم به آکورد “می مینور”. اگر این آکورد را به جای اینکه با انگشت دو و سه بگیریم با انگشت سه و چهار بگیریم و بعد نیم پرده به جلو برویم و با انگشت اول باره بگیریم، آکورد “فا مینور” را ساخته ایم. تفاوت آکورد “فا ماژور” با “فا مینور” در انگشت دوم است. اگر انگشت دوم را برداریم از آکورد “فا ماژور” به “فا مینور” می‌رسیم. زمانی که می‌خواهید آکورد “فا مینور” را بگیرید، به دلیل اینکه انگشت دوم، هیچ سیمی را نمی‌گیرد و آزاد است، می‌توانید از آن کمک بگیرید تا به انگشت اول که باره را گرفته است کمک کند و فشار انگشت اول را بیشتر کند.
تمرین ۳: حالا که آکورد “فا مینور” را هم آموختیم تمامی تمرین‌هایی که برای آکورد “فا ماژور” انجام دادیم را برای این آکورد نیز انجام می‌دهیم.
آموزش ریتم ۴/۴
تا به حال ریتم‌هایی که مخرج آن‌ها ۴ بوده است مانند ریتم ۲/۴ و ۳/۴ را آموزش دادیم. در ادامه می‌خواهیم ریتم ۴/۴ که تشکیل شده از ۸ ضربه چنگ است را آموزش دهیم. ضربه اول با انگشت اشاره به سه سیم بالا به سمت پایین، ضربه دوم با انگشت شست به سه سیم پایین رو به بالا، ضربه سوم با انگشت اشاره به سه سیم پایین گیتار رو به پایین، ضربه چهارم با انگشت شست به سه سیم پایین رو به بالا است. برای ضربه پنجم از تکنیک آپاگادو استفاده می‌کنیم. و ضربه ششم با انگشت شست به سه سیم پایین به سمت بالا، ضربه هفتم با انگشت اشاره به سه سیم پایین رو به پایین و ضربه هشتم با انگشت شست به سه سیم پایین رو به بالا است.
مثل ریتم‌های قبل این ریتم را هم با سرعت پایین تمرین کنید. و در نهایت بعد از اینکه مطمئن شدید آن را تمیز اجرا می‌کنید، شروع به ادغام این ریتم با آکوردها کنید. در ابتدا سعی کنید از آکوردهای آسان که تسلط کافی در آن‌ها دارید استفاده کنید تا بیشتر تمرکزتان روی تمیز اجرا کردن ریتم باشد.
گام دو ماژور و ساخت سیکل آکوردی توسط الگو
در جلسات قبل راجع به مفهوم گام‌ها صحبت کردیم و یاد گرفتیم که گام ماژور را به صورت عرضی و هم در طول دسته اجرا کنیم. راجع به مفهوم اینتروال‌ها صحبت کردیم و کاراکتر صداییشان را هم در جلسات قبل مورد بررسی قرار دادیم. در این جلسه می‌خواهیم نحوه قرار گیری آکوردها با توجه به کیفیتی که دارند را داخل گام ببینیم. برای این کار گام “دو ماژور” را انتخاب می‌کنیم. ما میدانیم که گام “دو ماژور” به خاطر الگویی که دارد، از هیچ نت دیز و یا بملی در خودش استفاده نکرده است. یعنی اگر بخواهیم گام “دو ماژور” را اجرا کنیم همان نت‌های موسیقی یعنی “دو ر می فا سل لا سی” را داریم و لازم نیست به صورت دیز یا بمل هم نتی داخل گاممان داشته باشیم.
ما میدانیم که در گام “دو ماژور” اولین نت ما “دو” هست و سپس به ترتیب “ر می فا سل لا سی” پس اگر بخواهیم برای تک تک این نت‌ها یک آکورد اختصاص دهیم، که هم داخل گام ماژور باشد و هم صدایشان کنار هم صدای خوبی داشته باشد و اصطلاحا هامونی داشته باشد و هم از نتهایی استفاده کنیم که حتی آن نت‌ها هم داخل گام ماژور باشد، باید از یک الگو پیروی کنیم. یک الگو که با حفظ کردن آن، هربار که بخواهیم آکوردهای یک گام را بدست آوریم می‌توانیم از آن استفاده کنیم و کیفیت مینوری و ماژوری آن آکوردها را به ما می‌دهد.
معرفی الگو
برای گام ماژور، درجه اول همیشه آکوردش کیفیت ماژوری دارد و خب ما میدانیم که اسم گاممان ماژور است و نت اولی که داریم با آن گام را شروع می‌کنیم، باید کیفیت ماژوری داشته باشد. درجات دوم و سوم گام ما آکوردهایشان کیفیت مینور دارند به صورت ثابت، یعنی فرقی ندارد گام ما “دو ماژور” باشد یا هر گام دیگری. اولین آکورد ما ماژور دومی مینور و سومی هم مینور می‌باشد. درجات چهارم و پنجم ماژور هستند. درجه ششم مانند دو و سه، مینور می‌شود و درجه هفتم هم، نوع آکورد سه صدایی کاسته هست که در جلسات بعد راجع به آن صحبت می‌کنیم.
با توجه به الگوی گفته شده و گام دو ماژوری که داریم شروع می‌کنیم. آکورد اولمان آکورد “دو” هست و با توجه به الگو آکورد “دو ماژور” را می‌نوازیم. نت دوم گام “دو ماژور” نت “ر” هست که با توجه به الگو، آکورد “ر مینور” را می‌نوازیم. نت سوم گام دو ماژور، نت “می” هست که با توجه به الگو، آکورد “می مینور” را می‌نوازیم. نت چهارم گام دو ماژور نت “فا” هست و کیفیت ماژوری دارد و باید آکورد “فا ماژور” را بنوازیم. نت بعدی در گام دو ماژور نت “سل” هست که با توجه به درجه پنجم الگو، باید آکورد “سل ماژور” را بنوازیم. و نت ششم در گام دو ماژور نت “لا” هست که با توجه به درجه ششم الگوی ذکر شده باید آکورد “لا مینور” را بنوازیم و در نهایت به دلیل اینکه راجع به آکورد سه صدایی کاسته صحبت نکرده ایم درجه هفتم و نت هفتم گام دو ماژور را نمی‌نوازیم.
حالا به دلیل اینکه آکوردهای گام را بدست آوردیم، می‌خواهیم برای خودمان یک سیکل آکوردی با استفاده از همین آکوردها بسازیم. مشابه با کاری که قبلا با خود نت‌های گام در طول یا عرض دسته انجام می‌دادیم و ترتیبشان را به صورت تصادفی انتخاب می‌کردیم تا بتوانیم جمله بنوازیم یا بداهه نوازی کنیم.
برای مثال اولین آکورد را آکورد “لامینور” انتخاب می‌کنیم و بعد آکورد “ر مینور” و سپس آکورد “سل ماژور” و در نهایت اکورد “دو ماژور” و سپس با استفاده از یکی از ریتم‌هایی که آموزش دیدیم این آکوردها را کنار هم قرار می‌دهیم تا ببینیم صدای خوشایند و مطلوبی ایجاد می‌شود یا خیر.
این کار را برای هر یک از گام‌ها می‌توان انجام داد اما پیشنهاد ما به شما در این جلسه، استفاده از گام “دو ماژور” هست. به دلیل اینکه هم دیز و بمل ندارد و هم آکوردهای شش نت در این گام را بلد هستید و می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
این جلسه درباره آکورد های باره دار و نحوه گرفتن و تمرینشان صحبت کردیم. در مبحث تئوری یاد گرفتیم چگونه با استفاده از گام ماژور، آکوردهایمان کنار هم صدای مطلوبی بدهند و سیکل آکوردی بسازیم. ریتم ۴/۴ را نیز آموختیم.
در جلسه بعد مبحث آکورد های باره دار را ادامه می‌دهیم و راجع به ساخت آکورد هم با هم صحبت می‌کنیم که چگونه می‌توانیم آکورد های سه صدایی را در جاهای مختلف روی گیتارمان بسازیم، آکورد های باره دار را چگونه می‌توانیم انتقال دهیم به قسمت های دیگری از فرت بورد گیتارمان تا بتوانیم آکورد های جدیدی داشته باشیم.
