ساز ویولن، یکی از محبوب‌ترین سازهای غربی دنیاست که طرفداران بی شماری دارد و بسیاری از افراد با استفاده از این ساز در سبک‌های مختلف به نوازندگی پرداخته اند. با این که این ساز یکی از پرفروش‌ترین سازهای دنیاست، اما آیا می‌دانید نحوه تولید صدا در ویولن دقیقا به چه شکل است؟ با شناخت فیزیک صدایی این ساز به عنوان یک نوازنده، می‌توانید صداهای گوناگونی را از ساز خود به دست آورید و علاقه خود را به ساز خود چند برابر کنید.
امواج صوتی به شکل کلی توسط ارتعاش سیم‌ها تولید می‌شود و هوایی که در اطراف ساز ویولن وجود دارد، با ارتعاش سیم‌ها منقبض شده و با حرکت آن به گوش ما می‌رسند. نکته جالبی که باید به آن توجه کرد این است بازه فرکانسی که ساز ویولن در آن به تولید صدا می‌پردازد، تنها گوشه ای از آن در بازه صدایی دریافتی انسان می‌باشد.
در ادامه این مقاله، قصد داریم تا به شکلی ساده نحوه صدا دهی یک ویولن را برای شما شرح دهیم تا بتوانید به عنوان یک نوازنده، بهترین صدای ممکن را از ساز خود به دست آورید. همچنین، دانستن این نکات باعث می‌شود تا اهمیت خرید یک ساز با کیفیت و رگلاژ حرفه‌ای را بیش از پیش درک کنید.
در ادامه این مقاله با سازکالا همراه باشید.
اطلاعات پایه ای که باید در مورد صدا بدانید!
پیش از آن که بخواهیم به توضیح این اطلاعات بپردازیم، باید بدانید که این اطلاعات حوصله سر بر نیستند و پایه تمامی صداهایی است که در طول روز می‌شنوید. هرتز، در واقع واحد شمارش یک چرخه در طول موج است. نکته مهم در مورد ویولن این است که این ساز، عمده فرکانسی که تولید می‌کند در بازه ۱ تا ۴ هزار هرتز است، بازه ای که گوش انسان بیشترین حساسیت را به آن نشان می‌دهد.
فاکتورهای مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود تا یک ساز، به صدای مد نظر نوازنده برسد. این فاکتورها در سازهای مختلف، متفاوت هستند اما در این مقاله، به فاکتورهایی اشاره می‌کنیم که در ساز ویولن، تاثیر بسیار بالایی دارند.
سیم ویولن
اولین نکته ای که باید در مورد ساز ویولن در نظر داشته باشید، سیم‌هایی است که بر روی ساز خود می‌اندازید. سیم‌ها در واقع یکی از مهم‌ترین اجزای این ساز به شمار می‌روند زیرا اولین نقطه از ویولن است که دچار ارتعاش می‌شود.
هر چه سیم نازک‌تر باشد، ارتعاش آن بیشتر بوده و در نهایت، صدای زیرتری را می‌توانید از آن به دست آورید. دانستن فیزیک و طول موج‌ها در این مورد باعث می‌شود تا درک کامل‌تری از ساز خود داشته باشید. برای برای مثال، سیم لا در ویولن، از سیم لا در ساز ویولن سل نازک‌تر و باعث می‌شود تا اکتاو بالاتری از نت لا را بتوانید از نواختن آن به دست آورید. همچنین سیم می در ساز شما از سیم سل باریک‌تر است.
مشاهده لیست قیمت ویولن در فروشگاه معتبر سازکالا
دیگر نکته ای که باید در مورد سیم‌ها در نظر داشته باشید، میزان کشش سیم است. هنگامی که در حال کوک کردن ساز خود باشید قطعا احساس کرده اید که با سفت‌تر کردن سرکوک خود صدایی زیرتر را دریافت می‌کنید.
همچنین طول سیم بر روی صدای نهایی ساز ویولن تاثیر دارد. کافی است تا انگشت خود را روی فینگربورد ساز خود قرار دهید و یک نت را بنوازید و سپس، سیم را به شکل دست باز بنوازید. متوجه می‌شوید که صدایی که در هنگام گرفتن یک نت بر روی فینگربورد به دست می‌آید، به مراتب زیرتر از نت دست باز خواهد بود.
آرشه ویولن
دیگر فاکتور مهم در مورد نحوه تولید صدا توسط ساز ویولن، آرشه ای است که در حال استفاده از آن هستید. استفاده از آرشه باعث می‌شود تا بتوانید سیم‌‌های ساز خود را به ارتعاش درآورید و قطعات مختلف را به راحتی بنوازید. در نظر داشته باشید که برای ساخت یک آرشه، از مو استفاده می‌شود و می‌توانید با استفاده از رزین، میزان چسبندگی سیم به آرشه را افزایش دهید و به این ترتیب، صدایی بسیار دقیق‌تر را به دست آورید. در نتیجه تنظیم آرشه ویولن، دست خودتان می‌باشد.
مطلب پیشنهادی: روش صحیح کلیفون زدن به آرشه ویولن
بریج ویولن
بریج ویولن، یکی دیگر از فاکتورهای مهم است. در واقع، محل قرارگیری بریج در ساز شما به گونه ای است که باعث می‌شود ارتعاش سیم‌ها به بدنه ویولن منتقل شود و بتوانید صدای نهایی خود را از ساز خود به دست آورید. به همین دلیل است که رگلاژ کردن ساز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. محل قرار گیری سدل‌ها و بریج تفاوت اصلی میان یک ساز خوش صدا و یک ساز مبتدی است.
چوب‌هایی که برای ساخت بدنه و همچنین دسته و فینگربورد ویولن مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توانند در مقدار ارتعاش ساز تاثیر گذار باشند. برخی از چوب‌ها به شکل خاصی از ارتعاش بالاتری برخوردار هستند در حالی که برخی دیگر از چوب‌ها، ارتعاش پایین‌تری دارند و نمی‌توانید صدایی بسیار بلند را از آن‌ها به دست آورید.
بر روی بدنه اکثر ویولن‌ها، یک یا دو حفره در نظر گرفته شده که اصطلاحا به آن F-Hole گفته می‌شود. دلیل طراحی این F-Holeها برای این است که با وجود این حفره‌ها، هوایی که در حرکت است وارد بدنه ساز می‌شود و به این ترتیب، ارتعاش بدنه ساز بیش از گذشته می‌شود. همین نکته باعث می‌شود تا بتوانید صدایی بلندتر و واضح‌تری را از ساز خود به دست آورید.
سخن پایانی
در این مقاله قصد داشتیم تا با استفاده از فیزیک و مکانیزم طراحی ساز ویولن، نحوه تولید صدا توسط این ساز را برای شما شرح دهیم. دانستن مکانیزم صدا دهی یک ساز باعث می‌شود تا دقیق‌تر از گذشته بتوانید ساز خود را بنوازید و یا به رگلاژ و خرید یک ساز با کیفیت‌تر اهمیت بیشتری بدهید.
به طور کلی نحوه تولید صدا چه توی ویولن و چه توی سازهای دیگه بنظرم خیلی جذاب و شگفت انگیزه. من همیشه به اون اشخاصی که این سازهارو اختراع کردن فکر میکنم و همیشه با خودم میگم اون لحظه چیشد که فکر کردن همچین سازهایی میتونه صدای لذت بخشی داشته باشه. در کل دمتون گرم 🙏