حافظه عضلانی چیست و چرا برای نوازندگان سازهای زهی مهم است؟

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا نوازندگی برخی از افراد از دیگران بهتر است؟ دلیل آن برخلاف تصور بسیاری از افراد، استعداد و یا ژن خوب آن‌ها نیست. در این مقاله به بررسی حافظه عضلانی خواهیم پرداخت.

نوازندگی مانند هر مهارت دیگری نیاز به تمرین بسیار زیاد دارد اما این تمرین باید در کدام قسمت‌های نوازندگی مورد استفاده قرار بگیرد؟ برای مثال شما می‌توانید برای ساعت‌ها به تمرین و یا حفظ کردن گام‌های مختلف بپردازید اما نوازندگی شما پیشرفت چشمگیری نمی‌کند.

یکی از موضوعاتی که باعث می‌شود تا نوازنده بهترین شوید، تمرین برای بهبود حافظه عضلانی است. اما حافظه عضلانی چیست و چگونه می‌تواند به شما در نوازندگی کمک کند؟

حافظه عضلانی چیست ؟

بگذارید مثالی بسیار ساده بزنیم. هنگامی که یک نوازنده شروع به یادگیری موسیقی می‌کند، اتفاقات زیادی در بدن او رخ می‌دهد. یکی از این اتفاقات، قابلیتی است که به حافظه عضلانی مشهور است. به طور کلی، هنگامی که یک حرکت را به طور مکرر انجام دهید، حافظه عضلانی در آن حرکت بهبود می‌یابد و با استمرار این تمرین، می‌توانید پس از مدتی بدون نیاز به فکر کردن آن حرکت را به دقیق‌ترین شکل ممکن انجام دهید.

برای مثال، نوازندگان گیتار و یا پیانویی را دیده اید که با سرعت بسیار بالا قطعات را به تمیزترین شکل ممکن می‌نوازند و یا خواننده‌هایی که به خوبی می‌توانند نت‌های مختلف را به دقیق‌ترین شکل ممکن بخوانند.

بر خلاف تصور بسیاری از افراد، حافظه عضلانی داخل هر عضله قرار ندارد، بلکه عصب‌‌هایی در مغز که کنترل عضلات مختلف را بر عهده دارند، از حافظه عضلانی برخوردار هستند. هر گاه که شما می‌خواهید ساز بزنید، برقصید و یا کاری را انجام دهید، این عصب‌ها فرمان‌های مختلفی را به عضلات صادر می‌کنند.

حال هر چقدر شما بیشتر تمرین کرده باشید و حافظه عضلانی قوی‌تری داشته باشید، سرعت انتقال این داده کاهش می‌یابد و می‌توانید حرکات مختلف را با سرعت بیشتر و دقت بالاتر انجام دهید.

حافظه عضلانی و موسیقی

برای برخی از افراد این موضوع اتفاق افتاده که پس از سال‌ها تمرین، دیگر نتوانستند به خوبی گذشته به تمرین ساز خود بپردازند. اما نکته جالب اینجاست که حتی پس از گذشت سال‌ها و یا ماه‌ها، این افراد با کمی تمرین می‌توانند به خوبی گذشته به نوازندگی بپردازند، خیلی بهتر از کسانی که به تازگی شروع به نواختن ساز می‌کنند.

همچنین، بر اساس مقالات علمی مختلف، این موضوع اثبات شده که افرادی که ورزش‌های مختلف بر روی عضلات خود انجام می‌دهند، بهتر از دیگران به نوازندگی می‌پردازند.

این به این معناست که افرادی که در رشته‌‌های ورزشی مختلف مشغول به تمرین هستند، می‌توانند در مدت زمان کمتری به نوازنده‌های حرفه‌ای تبدیل شوند زیرا عصب‌های عضلانی آن‌ها به خوبی تمرین داده شده است.

یادگیری و تمرین

یادگیری موسیقی و تقویت حافظه عضلانی، هر دو با یادگیری آغاز می‌شوند. به عبارت دیگر، هنگامی که شما تکنیک جدیدی را در ساز خود یاد می‌گیرید، شاید چند روز اول تمرین شما بسیار سخت باشد، اما با تمرین بیشتر این تکنیک جدید به کاری راحت‌تر و راحت‌تر تبدیل می‌شود. دلیل آن این است که شما در طول تمرین، در واقع حافظه عضلانی خود را تقویت می‌کنید.

اگر پس از مدتی، تمرین را قطع کنید، یادگیری شما از بین نمی‌رود. شما تمامی تکنیک‌هایی را که لازم است را در حافظه عضلانی خود در اختیار دارید و برای نوازندگی به بهترین شکل خود، تنها کافیست تا با کمی تمرین، این حافظه عضلانی را بازیابی کنید. تنها افرادی نیاز به یادگیری دوباره تکنیک‌ها در موسیقی دارند که دچار بیماری می‌شوند و سلامت خود را از دست می‌دهند.

نکاتی که به حافظه شما کمک می کند

اما برای یک نوازنده حرفه‌ای شدن، تنها تمرین کردن کافی نیست. شما باید به بدن خود اهمیت بدهید و در صورتی که دچار بیماری شدید، با مراجعه به متخصصین پزشکی از آسیب دیدن به عصب‌های عضلانی خود جلوگیری کنید.

هنگامی که از نظر سلامت بدنی، خوب هستید، سعی کنید تا با تمرین‌‎های مستمر حافظه عضلانی خود را تقویت کنید. دقت کنید که تمرین روزانه بهتر از تمرین‌های طولانی مدت در فاصله زمانی زیاد است. باید عضلات را همواره گرم نگه دارید.

دیگر نکته ای که باید در نظر داشته باشید، تغذیه درست و رژیم غذایی مناسب است. اضافه کردن غذاهایی که برای سیستم عصبی شما و عضله‌های شما مفید است می‌تواند شما را در بهتر یادگیری موسیقی کمک کند.

چرا حافظه عضلانی برای نوازندگان ساز‌های زهی بسیار مهم است؟

پیش‌تر در مورد نوازندگان سازهایی همانند گیتار و پیانو صحبت کردیم و گفتیم که برای هر سازی، حافظه عضلانی قوی یک عامل کلیدی است. اما این موضوع در مورد نوازندگان سازهای زهی از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا این سازها، برخلاف دیگر سازها از فرت بهره نمی‌برند و برای دقیق نواختن نت‌ها، باید حافظه عضلانی بسیار قوی ای داشته باشید.

حتی کوچک‌ترین انگشت گذاری اشتباه در این سازها باعث می‌شود تا صدایی ناخوشایند را از ساز خود دریافت کنید.

به همین دلیل است که نوازندگان سازهای زهی، تمرین کردن و نواختن گام‌‎های مختلف و نواختن آرپژها را بسیار جدی می‌گیرند. هدف آن‌ها نه تنها یادگیری دقیق این گام‌ها برای ساخت آهنگ‌های مختلف و یا آنالیز قطعات ساخته شده است، بلکه این تمرینات این امکان را به آن‌ها می‌دهد تا نت‌های مختلف را تمرین کنند و حافظه عضلانی خود را روز به روز تقویت کنند.

شرایطی را در نظر بگیرید که یک نوازنده ساز زهی باید نت‌هایی را بنوازد که توسط رهبر ارکستر به او داده می‌شود. در صورت قوی نبودن حافظه عضلانی او، برای نواختن هر نت و یا حرکت او باید فکر کند و از طرفی، با کمی انگشت گذاری اشتباه، هماهنگی او و دیگر نوازندگان به طور کامل از بین می‌رود.

برای جلوگیری از بروز این اتفاق است که اساتید این سازها تاکید بسیار زیادی بر روی تمرین فراوان دارند تا با تقویت حافظه عضلانی، نوازندگان بتوانند بدون فکر کردن بهترین صدای ممکن را از ساز خود به دست آورند.

حافظه عضلانی یکی از خاص‌ترین سیستم‌های عصبی در بدن انسان به شمار می‌رود. برای این که این سیستم عمل کند، بدن نیاز دارد تا سیستم‌های مختلف خود را به کار بیندازد. عموما برای آن که بتوانید یک مهارت جدید را یاد بگیرید، یک سیستم جداگانه در مغز شروع به فعالیت می‌کند. این سیستم با سیستم دیگری که مغز برای به خاطر سپردن از آن استفده می‌کند، بسیار متفاوت است. حال برای نوازندگی، شما به هر دو نوع حافظه خود احتیاج دارید و این موضوع برای نوازندگان سازهای زهی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

برای مثال فرض کنید که شما شروع به یادگیری ساز ویولن کرده اید و می‌خواهید نه تنها تکنیک‌های مختلف این ساز را به بهترین شکل ممکن یاد بگیرید، بلکه می‌خواهید نت‌های مختلف بر روی فینگر بورد را نیز حفظ کنید. مغز برای آن که بتوانید این دو کار را همزمان انجام دهید، از دو سیستم حافظه مختلف استفاده می‌کند. به همین دلیل است که یادگیری تکنیک‌ها با یادگیری جای نت‌ها در سازهای زهی نیازمند تمرین‌های مختلف است و همین نکته باعث می‌شود تا انتظار یکسانی از این تمرین‌ها نداشته باشید.

در واقع سیستمی که برای یادگیری یک مهارت جدید شروع به فعالیت می‌کند، سیستمی بسیار پیچیده است که با تمرین مکرر می‌توانید این حافظه را تقویت کنید. از طرف دیگر برای تقویت حافظه عضلانی باید یک تمرین مشخص را با تکرار انجام دهید تا بدون نیاز به فکر کردن بتوانید پترن‌های مختلف را بر روی ساز خود بنوازید، بدون آن که به آن فکر کنید.

هر گاه که شما نت‌های مختلف را بر روی ویولن خود درست می‌نوازید، مغز شما تغییر می‌کند و همین نکته باعث می‌شود تا بتوانید پس از مدتی نوازندگی، حافظه عضلانی قوی‌تری داشته باشید.

امیدواریم که از این مقاله سازکالا استفاده کرده باشید.