آموزش نوازندگی سنتور – جلسه چهارم: نواختن قطعه نوایی و ملا ممد جان

در جلسات گذشته به مفاهیم تئوری سنتور پرداختیم و در جلسه پیش نیز یک قطعه کوچک برای تمرین به شما عزیزان ارائه دادیم. در این قسمت از آموزش سنتور می‌خواهیم به نواختن قطعه نوایی و قطعه ملا ممد جان بپردازیم و نکاتی را راجع به نواختن این دو قطعه بیان کنیم. در ادامه با سازکالا همراه باشید.

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه اول

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه دوم : آشنایی با سنتور و جایگاه نت ها بر روی آن

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه سوم : ارزش زمانی و نت خوانی

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه پنجم: نحوه حفظ کردن نت ها و آهنگ ها

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه ششم: اصول و روش صحیح تمرین

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه هفتم: آموزش کشش چنگ و قطعه گل سایه کمر

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه هشتم: آموزش دولاچنگ و قطعه منتظرت بودم

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه نهم: وزن، ریتم و ملودی در هر قطعه

آموزش نوازندگی سنتور – جلسه دهم (آخر): نحوه کار با تیونر و مترونوم

قطعه نوایی

همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید در این قطعه از کشش‌های سیاه و سفید استفاده شده است و میزان نمای این قطعه چهار چهار است که به این معناست که در هر میزان چهار ضرب خواهیم داشت که در این قطعه در هر میزان به این صورت است که دو ضرب اول کشش سیاه و دو ضرب بعدی به ترتیب کشش سفید هستند.

در بالای قطعه عددی قرار داده شده است که به آن عدد مترونوم یا تمپو و یا سرعت نواختن قطعه می‌گویند و در این قطعه نت سیاه برابر با ۱۲۰ قرار داده شده است که به معنی این است که مترونوم خود را روی ۱۲۰ تنظیم کنید.

نکات مهم قطعه نوایی

نکته ۱: اولین کاری که برای نواختن قطعه باید انجام دهید این است که باید نت‌ها را دقیق بخوانید. تا وقتی روی نت خوانی تسلط پیدا نکردید به هیچ عنوان سراغ نواختن قطعه نروید. سعی نکنید به صورت طوطی وار و به صورت شنیداری قطعه رو بنوازید. البته در بعضی از مواقع این اتفاق باید برعکس باشد و شما باید برای اجرای قطعه روی شنیدار خودتون تمرکز کنید.

نکته ۲: سعی کنید قطعه‌ها را به صورت میزان به میزان تمرین کنید. و بعد میزان‌ها را بهم وصل کنید.

نکته ۳: نیازی نیست از همان ابتدا نواختن قطعه را با تمپوی زیاد تمرین کنید؛ می‌توانید از تمپو ۶۰ شروع کنید و کم کم میزان تمپو را زیاد کنید و سرعت نواختنتان را کم کم بهبود بدهید.

نکته ۴: اگر بالای نتی مشخص نشده باشد که با دست چپ نواخته شود یا با دست، آن نت باید با دست راست (مضراب راست) نواخته شود.

نکته ۵: علامت دولا خط دو نقطه دار در این قطعه به معنی برگشت می باشد. اگر فقط در انتهای خط این علامت باشد به این معنی است که از ابتدا دوباره قطعه را بنوازیم. اما اگر در ابتدا و انتهای یک خط این علامت باشد به این معنی است که فقط آن خط یکبار دیگر نواخته شود.

نکته ۶: در میزان اول خط دوم و چهارم روی کشش سفید یک عدد ۹ قرار داده شده است این به این معنی است که باید نت “فا” را در خرک نهم سیم‌های سفید بنوازیم. اگر عدد ۹ بالای کشش سفید قرار نداشت ما به صورت پیش فرض برای نواختن نت “فا” از خرک دوم پشت خرک استفاده می‌کنیم. دقیقا مثل میزان اول خط اول و سوم.

نکته ۷: در میزان سوم خط سوم در کنار نت “لا” پشت خرک یک علامت b قرار داده شده است که به معنی بمول می‌باشد. این علامت مربوط به کوک این نت می‌باشد. و به ما یادآوری می‌کند که باید نت “لا”، بمول کوک شده باشد تا در هنگام نواخته شدن “لا بمول” صدا دهد.

ترانه فغانی ملا ممد جان

در این قطعه مانند قطعه قبلی تمپو سیاه برابر یا ۱۲۰ و در میزان چهار چهار می‌باشد.

نکات مهم قطعه ملا ممد جان

نکته ۱: در میزان آخر هر سه خط از این قطعه ما یک کشش سفید و یک سکوت سفید داریم. کشش سفید، دو ضرب ارزش زمانی دارد. و سکوت سفید نیز مانند کشش سفید دو ضرب ارزش زمانی دارد. اما دو ضربی که باید سکوت شود و چیزی نواخته نشود.

نکته۲: نکته دیگری که در میزان‌های سوم باید به آن اشاره کنیم این است که کشش‌های سفید روی هم قرار گرفته اند و باید به صورت همزمان با دو دست نواخته شوند. در نواختن همزمان دو نت دو حالت وجود دارد:

• ۱. دو نتی که هم اسم هم هستند. که به این حالت می‌گوییم “جفت مضراب”.
• ۲. در این حالت نت‌هایی که به صورت هم زمان نواخته می‌شوند باهم هم اسم نیستند و دو نت متفاوت هستند. که به این حالت “دوبل مضراب” می‌گویند.

نکته ۳: در نوازندگی سنتور از یک جفت مضراب استفاده می‌شود و برای همین ما نمی‌توانیم به صورت همزمان بیشتر از دو نت را بنوازیم. این در حالی است که در سازهای دیگر مانند پیانو ما می‌توانیم تا ۱۰ نت را به صورت همزمان بنوازیم.