در این جلسه از آموزش پیانو با مباحث جدیدی در تئوری موسیقی مانند گامها و علامت سرکلید آشنا شده و ادامه قطعات کتاب مایکل آرون را مینوازیم. قبل از شروع این جلسه بازهم تاکید میکنیم که برای یادگیری پیانو باید تمرین منظم و پیوسته داشته باشید.
گاهی میبینیم که علامت دیز یا بمل در قطعه بین کلید و میزان نما قرار میگیرد، این موضوع به این معناست که علامت روی خط ها در کلید سل و در کلید فا باید به صورت دیز و بمل نواخته شوند. بهعنوان مثال در یک قطعه علامت دیز جلوی کلید سل روی خط پنجم و جلوی کلید فا روی خط چهارم قرار دارد، یعنی شما باید تا پایان آن خط نت فا را دیز بنوازید.
کاربرد علامت سر کلید
این علامت به ما نشان میدهد که چه نتهایی تا پایان قطعه باید دیز نواخته شوند. دقت داشته باشید که زمانیکه علامت سر کلید دارید، در قطعه یا داخل میزانها، علامت دیز در کنار نتها دیده نمیشود.
گام ها
به توالی نتها پشت سرهم گام گفته میشود و یکی از مهمترین گامها، گام ماژِور است. با توجه به مبحث پرده و نیم پرده که در جلسه گذشته مطرح شد، حال میخواهیم یک توالی یا گام بسازیم.
توالی گام ماژور: بهعنوان مثال میخواهیم از نت دو یک گام ماژور بسازیم، فرمول گام ماژور به صورت پرده، پرده، نیم پرده، پرده، پرده، پرده و نیم پرده میباشد که میتوانید با توجه به ویدیو آموزشی این موضوع را به طور کامل ببینید. حال اسم این گام به چه صورت تعیین میشود؟ اولین نتی که با توجه به آن توالی با فرمول گفته شده ساخته میشود، بهعنوان اسم نام تعیین میشود. اگر بخواهیم همین فرمول را از کلید سل رعایت کنیم، خواهیم دید که در پایان گام، نت فا دیز میشود. میتوان گفت که در گام سل ماژور، نت فا دیز است.
تشخیص گام قطعه
تشخیص قطعه کامل به راحتی از طریق علامت سرکلید قابل شناسایی میباشد. بهعنوان مثال در ترک ۱۹، علامت سر کلید فا دیز است، هم جلوی کلید سل و هم جلوی کلید فا علامت فا دیز داریم. با توجه به این موارد متوجه خواهیم شد که این قطعه در گام سل ماژور نوشته شده است. هرچند که در این قطعه نت فا برای دیز نواختن نداشته باشیم، اما از طریق علامت سر کلید میتوانیم گام قطعه را تشخیص دهیم.
گاهی کلاویههایی که در کلید سل و با دست راست اجرا میشد، ممکن است در کلید فا هم نوشته شوند. مانند ترک ۱۹ که در میزان چهار یک نت جدید یعنی نت ر شماره چهار داریم. نت ر شماره چهار با دست راست نواخته میشد؛ اما در اینجا قرار است که این نت را با انگشت یک دست چپ اجرا کنیم. جای این نت در کلید فا، یک نت بعد از نت دو چسبیده به خط مضاعف بالای خط پنجم است.
نتهای جدید کلید سل ترک ۱۹
اولین نت جدید، نت لا شماره چهاراست. نت لا شماره چهار در کلید سل بین خط دو و سه قرار دارد.
نت جدید بعدی، نت سی شماره چهار در کلید سل میباشد. سی شماره چهار در کلید سل روی خط سوم قرار می گیرد.
نت بعدی، نت دو شماره پنج است. نت دو شماره پنج در کلید سل بین خط سه و چهار در قرار میگیرد.
و آخرین نت، نت ر شماره پنج است. نت ر شماره پنج در کلید سل روی خط چهارم میباشد.
در ترک ۱۹ جای دستها طبق ویدیو آموزشی پیانو تغییر میکند، انگشت یک دست راست روی سل شماره چهار و بقیه انگشتان هم به ترتیب چیده میشوند، انگشت پنج دست چپ روی سل شماره سه قرار گرفته و بقیه انگشتان هم به ترتیب چیده میشوند. نتها و شمارش را یاد گرفتهایم، گام قطعه ما نیز سل_ ماژور است، میزان نما چهار_چهار و حال قطعه را مینوازیم. در خط دوم ترک ۱۹، مراقب علامتهای سکوت باشید و در دو میزان آخر روی نت سل، خط اتحاد را داریم.
ترک ۲۱
بالای این قطعه تمپو درج شده است. الگرتو تقریبا به معنای نیمه سریع میباشد، علامت سر کلید فا دیز بوده، به این معنا که قطعه در گام سل_ماژور نوشته شده است. در خط سه و چهار، میزان یک و دو هر کدام از این خط ها، علامت آکسان روی دست چپ داریم که هنگام نواختن بیشتر متوجه خواهید شد، به کمانهای اتصال نیز توجه کنید. ترک ۲۱، میزان نما سه_چهار، به حالت دستها و نحوه شمارش استاد توجه کنید.