طبق معمول در جلسه چهارم آموزش تار با نکات تازه و همچنین تمرینات جدیدی آشنا خواهیم شد. همانطور که ابتدای این جلسه و جلسات قبلی به آن اشاره شد، لازمه تسلط در نواختن و یادگیری مسائل موسیقی تمرین کردن است. این امر به شما کمک می‌کند تا نتیجه بهتری از دوره آموزشی خود دریافت کنید و به مرور زمان مهارت نواختن ساز و خواندن علائم موسیقی را به طور همزمان کسب کنید.
تمرین، مهمترین اصل در پیشرفت نوازندگی
شاید برای شما سوال باشد که چگونه باید این دو عمل را به طور همزمان انجام دهیم یا چرا باید این دو در یک زمان صورت گیرند. جواب ساده است، موسیقی تنها نواختن ساز نیست! تمامی اصوات و تکنیک‌هایی که در نواختن یک ساز می‌شنویم به زبان موسیقی تعریف شده اند تا نوازنده به کمک آن بتواند یک قطعه موسیقیایی تولید کند. پس هر نوازنده ای در ابتدا برای نواختن یک قطعه احتیاج به نت‌ها و علائم ذکر شده در آن دارد.
با شناخت پرده بندی تار و نحوه مضراب زدن می‌توانید بدون مکث و کاملا تمیز، با نگاه کردن به نت‌ها و علائم قطعه مورد نظر را بنوازید. پس سعی داشته باشید هم برای تمرین نواختن و هم برای یادگیری تئوری موسیقی به اندازه کافی وقت بگذارید.
با این حال احتمالا تاکنون بسیاری از نوازندگان را دیدید که بدون استفاده از نت‌ها با تسلط کامل قطعه ای را می‌نوازند. در واقع این نوازندگان ممکن است قطعه را پس از بارها نواختن حفظ شده باشند. حتی نوازندگان ماهر می‌توانند با ادغام احساسات و دانش موسیقی خود به صورت بداهه نت هایی بنوازند که به این قطعات بداهه نوازی گفته می‌شود و رسیدن به این مرحله احتیاج به چندین سال تمرین دارد.
بنابراین تمرین کافی بر روی نواختن ساز و تئوری موسیقی شما را تبدیل به یک نوازنده عالی خواهد کرد، به همین دلیل تاکید زیادی در این موضوع انجام می‌شود.
چگونه یک تمرین مفید داشته باشیم؟
پیشنهاد ما این است که برای تمرین، یک برنامه مشخص با توجه به کارهای روزمره خود طراحی کنید. سپس با توجه به مشغله‌های روزانه سعی کنید ساعاتی را برای تمرین انتخاب کنید که حداقل انرژی لازم برای تمرین را داشته باشید.
برای مثال ممکن است تمرین موسیقی در ساعات شب مفید نباشد و به دلیلی خستگی که در طول روز دارید ذهن و جسم شما توانایی کافی را نداشته باشد. بنابراین برای داشتن یک تمرین مفید باید ساعاتی را مد نظر بگیرید تا تمرکز و انرژی لازم برای اینکار را داشته باشید.
همچنین یکی از راه‌های کاربردی برای رفع اشکالات، تمرین کردن در مقابل آینه است. این کار به شما کمک می‌کند تا نحوه نواختن خود را ببینید و اگر اشکال اصولی وجود دارد آن را بر طرف کنید.
پرده بندی بالا دسته
ساز تار معمولا دارای ۲۶ الی ۲۸ عدد پرده است که به دور دسته بسته می‌شوند و تعیین کننده موقعیت دقیق نت‌های ما بر روی ساز هستند. پرده‌های دسته را می‌توانیم به سه قسمت بالا، وسط و پایین تقسیم کنیم. هر چه از سر دسته به سمت انتهای آن جلو برویم نت‌ها زیر تر می‌شوند. همچنین همانطور که در جلسات قبلی گفته شد نت ها می‌توانند در اکتاوهای بم تر یا زیر در دسته تکرار شوند. مانند نت دو ، ر ، می و .. که هم در بالا دسته هستند هم در پایین دسته اما با اکتاوهای متفاوت.
طی سه جلسه قبل با نت‌های دو ( جفت سیم اول ) و سل ( جفت سیم دوم ) بیشتر آشنا شدیم که اصطلاحا به آن‌ها نت‌های دست باز گفته می‌شود. نت‌های دست باز به این معنا هستند که برای نواختن آن‌ها احتیاجی به گرفتن پرده نیست و با مضراب زدن بر روی سیم صدای آن‌ها به گوش می‌رسد.
پرده ( ر ) و ( لا )
در این جلسه با نت ر و لا آشنا میشویم. در تیونر ( دستگاهی برای کوک کردن ساز ) نت ر با حرف ( D ) و نت لا با حرف ( A ) نشان داده می‌شود. اگر به ترتیب نت‌های کلید سل بر روی پنج خط حامل دقت کنید، نت ر بعد از نت دو دست باز قرار دارد یعنی یک پرده جلو تر و زیر تر از نت دو می‌باشد. نت لا هم بعد از نت سل دست باز قرار گرفته است بنابراین یک پرده جلو ت رو زیر تر از نت سل می‌باشد.
برای نواختن نت ر در بالا دسته باید انگشت اول را بر روی پرده سوم جفت سیم اول ( در ساز های ۲۸ پرده ) قرار دهیم، به شکلی دقیقا پشت پرده چسبیده باشد. توجه کنید که با انگشت گذاری نادرست صدای ساز شما به خوبی لازم شنیده نمی‌شود و ممکن است صدا دچار گز یا خفگی شود. به همین ترتیب نواختن نت لا نیز باید بر روی پرده سوم در جفت سیم دوم صورت گیرد.
مضراب ریز
تکنیک ریز یکی از پرکاربرد ترین تکنیک‌های سازهای سنتی است. ریز زدن علاوه بر تار در سازهایی مانند سه تار، عود، تنبور و .. نیز استفاده می‌شود. استفاده به جا و نواختن صحیح این تکنیک باعث زیبایی بیشتر قطعه می‌شود. همچنین ریز زدن برای ایجاد کشش نت اجرا می‌شود که در ادامه درباره آن توضیح می‌دهیم.
نحوه نواختن
قبل از اینکه به سراغ ریز زدن برویم لازم است نگاهی دوباره به نحوه نواختن چپ و راست بیندازیم، زیرا نواختن صحیح چپ و راست با ریز زدن ارتباط مستقیم دارد و به گونه ای این تکنیک پایه ای برای ریز نواختن است. برای نواختن مضراب راست بر روی تار باید مضراب را از بالا به پایین بر روی دو سیم بزنیم و برای نواختن مضراب چپ باید از پایین به بالا بر روی سیم اول جفت سیم بزنیم.
ریز در واقع مجموعه ای از مضراب‌های چپ و راست است که در یک بازه زمانی مشخص به تعداد مساوی اجرا می‌شود. برای مثال اگر نت دو سفید را در میزان ۴/۲ مشاهده کردید یعنی باید کشش نت شما به اندازه دو عدد نت سیاه یا اصطلاحا دو ضرب (پا زدن) باشد.
حال برای اجرای تکنیک ریز با کشش زمانی سفید می‌توانیم در هر رفت و برگشت پا ۴ تا نت دو بنوازیم یعنی در رفت دو عدد نت دو به صورت چپ و راست و در برگشت پا هم دو عدد نت دو به صورت چپ و راست می‌نوازیم. بنابراین با توجه به اینکه کشش سفید شامل دو ضرب می‌شود باید دو بار پا بزنیم و در هر رفت و برگشت یک پا ۴ تا چپ و راست می‌زنیم که در کل می‌شود ۸ تا نت دو به صورت چپ راست.
به همین ترتیب می‌توانید در کشش‌های دیگر مضراب‌های چپ و راست خود را تقسیم کنید و مضراب‌های ریز مساوی بنوازید. دلیل اینکه تعداد و زمانبندی مضراب‌ها باید یکسان باشد برای این است که نواختن ریز به شکل بهتری در ذهن شما جای بگیرد تا زمانی که بر این تکنیک مسلط شدید یک ریز تمیز و بدون نقص بنوازید.
جلسه چهارم آموزش تار نیز تمام شد و در آن نکات قابل توجهی بیان شد. درصورتی که نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر دارید می‌توانید در بخش نظرات، از مشاورین ما سوالات خود را بپرسید.
با سلام ممنون اموزش ها خیلی خوبه باز ممنون اگه جلسه پنجم هم بزارید عالی میشه
سلام دوست عزیز
در روزهای آینده قسمت پنجم و آخر این آموزش در سایت بارگزاری خواهد شد
سلام عالی هستید زندە باشید
بعد از جلسه پنجم آموزش ندارید؟
پکیج آموزش کامل کتاب اول و دوم رو دارید؟
سلام دوست عزیز خیر این جلسه آخر بود